saray mutfağı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
saray mutfağı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

11 Şubat 2022 Cuma

What is Considered in Special Meal Photo Shoots?

 


What is Considered in Special Meal Photo Shoots?

Although the taste of the food is important in today's gastronomy trends, the appearance of the food is of great importance in terms of visuals. We come across different food pictures in newspapers and magazines, in visual TV broadcasts or in special brochures for restaurant promotions. In fact, most of these pictures are labor pictures taken for promotional purposes and do not reflect the truth. The aim here is to achieve the desired success in line with the purpose of the relevant image.

So, what are the messages that menu designers, menu engineers, restaurant managers and popular a la carte kitchen chefs want to convey with such pictures? Does having a beautiful food image lead to real success in restaurant promotions? Will the restaurant operators who say why my business is bad improve their business with a great visual?

In the best restaurants of the high city, especially in fine dining and avant-garde restaurant concept types, there are food pictures the size of a partridge egg on 32 cm plates. Is there a certain standard for special food presentations? What features are sought in products used in food pictures? Is there a limit to the types of products that make up the meal? Is the chef's experience sufficient in food visuals? How to understand the knowledge of the kitchen chef in the food pictures?

How true is it that the food to be photographed should be like a flower garden around or above it? How much does eating a single bite of uncooked beans or dried lentils on the dinner plate reflect reality in the most successful restaurants? Or, do some visual food pictures standing on a reworked stone or shovel achieve the purpose of the work? As I said, these pictures are food presentations prepared by food stylists with different methods, since they are purely for show and advertisement purposes.

A food image prepared in the direction of Bamacı can sometimes constitute very serious importance and gastromessages in related restaurant promotions...

We can also consider this in this way. When a canary bird sings, we don't understand what it means, but we listen because it's nice on our lap. Cooking is an art, and displaying it is an art. Of course, not everyone will like the resulting work. Not everyone needs to like it. Today, the reactions received in the images prepared for a permanent restaurant sometimes serve their purpose. Again, it is possible to come across such food pictures on the websites, promotional brochures or social networks of some of the most successful chefs.

I do not want to comment on such food pictures, and I would like to leave the comment to you and give some examples about special presentation food pictures prepared for show;

  • Different decorations and decor types that stand out more than the food itself on the main course plate,
  • Chocolate inside a woman's shoe and a scoop of ice cream standing on it
  • Egg-sized food made from special mixtures served on a marble milk, and a live bird in a nest made of straw next to it,
  • Food varieties prepared in the form of male and female reproductive organs,
  • Cookies and candies with cut finger and nail shapes,
  • A dessert made in the shape of a toilet bowl and a human figure made of chocolate sitting on it…
  • Especially in special food presentations in steak restaurants, excessive use of carbon dioxide ice and artificial flames that sometimes even cause a fire in the restaurant,
  • Stuffed meatball presentation on the dinner plate, around which uncooked beans are sprinkled,
  • On the same dinner plate, dried lentils and castor beans of different colors scattered around a grilled shrimp,

Such food presentations can only be made with the aim of attracting attention, raising awareness or emphasizing any subject. Although it is desired to create an emphasis on personal thoughts and creativity in special food presentations, I think that general reputation and ethical respect should be taken into account. Here, another detail goes into the subject and brings to mind the question of what respect and ethical rules should be taken into account. The world is not just about Turkish Culinary Culture. Since there are 194 countries in the world, something that is very wrong for us may be a habit that is very normal for others.

What matters is your purpose and the community you want to appeal to. The tool you want to use in line with your goal. Working properly and presenting the vehicle you want to use (ie the type of food and food products) in the most accurate way. Now, first of all, I would like to give examples about the features and special presentation techniques in special food presentations, taking into account the Turkish cuisine. It is difficult for me to explain everything in detail here, but my colleagues and other related professional groups who have spent at least 3-4 years as a chef in the culinary profession will understand me… 

What are the most important presentation techniques to be considered in traditional Turkish cuisine, Fusion cuisine, Modern Turkish cuisine food presentations?

The kitchen is an identity. Food, on the other hand, is the main headings, values ??and other features in the identity. What should a food presentation reflect and what should not? In my purpose in this article, I will only remind you of some issues from a negative or positive perspective, and I will remind you of the balances that can be a source of doing the right thing for those who work on this subject. I will ask the questions that need to be asked in this field so that the study owners can find their own answers...

The food identity that I have emphasized in the 2022 world restaurant trends that I have written before, especially when considering the professional dimensions, tells the cuisine to which it belongs, together with its name. In order to better introduce the geography it belongs to and the Turkish cuisine in the world, I will write about the issues that we should pay attention to in our food presentations in the form of questions and answers, and some of them in an explanatory way.

Those who really devote themselves to the following items and read them will definitely find the real answers…

  • What is the element that creates the fusion in the food presentation?
  • What are the themes that should be reflected in a food image?
  • How many themes should be brought together for a food image that can raise awareness?
  • How can a meal be appropriate Special Meal Photo for the times?
  • Could it be the identity information of the actually used products that they call new food trends in gastronomy?
  • Were you influenced by new culinary trends while preparing the food presentation?
  • How does a dish become modern?
  • In gastronomic culture, should a food picture reflect the cuisine it belongs to?
  • For starters, why is my restaurant failing questions How real should a food image be?
  • How does a dish reflect the concept of a restaurant?
  • Are the sauces used in the meal included in the meal or in separate containers?
  • What should be the characteristics of contemporary food?
  • What should be considered for food pictures to be published in the magazine?
  • How many interactions are taken into account when preparing the fusion dish?
  • What is the measure of preparing a dinner plate?
  • How many objects should be in a food picture that will attract attention?

  • What is the main theme in the images of the most different vegan dishes?
  • In today's conditions, how should modern Turkish cuisine food presentations reflect the past?
  • When preparing your best food pictures, do you consider the criteria for where they will be published?
  • What do you think the special food presentation you have prepared should reflect?
  • Is there a handbook for the best food presentations?
  • What do innovative Turkish cuisine chefs actually mean when they say Modern Turkish cuisine in their special food presentations?
  • Does the name of the fusion dish remind you of fusion sources?
  • Who do you want to gain the likes of your food image?
  • Inedible products were used on the plates of special food presentations?
  • What is the subject of fusion food presentation?
  • Can the gastronomic culture actually be your own culinary culture?
  • Does a good chef's food presentations reflect his own concept?
  • Is there a list of products to combine for food presentations in gastronomy trends?
  • Can the understanding of modern Turkish cuisine cause the original recipes to change?
  • Are the complementary products of the meal (side dish) suitable for the subject in terms of healthy nutrition?

  • To what extent or how much should the developing gastronomy standards change the shape of the food?
  • How important is reality in special food presentations?
  • What should a meal from Turkish cuisine reflect in today's conditions?
  • Do special food presentations have anything to do with honesty?
  • Is it possible to prepare a food image that everyone can enjoy?
  • What do you think should be at the forefront of a special food presentation?
  • Can a person be satisfied with a tiny meal on a huge plate?
  • How can a deep-rooted sense of cuisine and taste be reflected in the image?
  • Do the food visuals have anything to do with the most successful menu engineering?
  • Who prepares the product list for a special dish to be created?
  • Do you think the food presentation is suitable for your identity?
  • Does the specified name of the dish match the identity of the dish?
  • Does the most important interaction in a special fusion dish have a connection with the name of the dish?
  • Is the visual on the back of the food presentation from the identity information of the food?
  • Are the complementary elements of the meal important enough to guide the fusion composition?
  • How important is the food image background for street tastes?
  • Does the dinner plate have suitable features according to the physical shape of the fusion food?
  • What should the understanding of modern Turkish cuisine reflect in 2022 world gastronomy trends in special food pictures?

  • Does the weight of the food reflect the truth? 
  • How much of the dinner plate should be left empty in special food presentations?
  • Is the cooking technique used in the preparation of the dish in the alleged culinary culture?
  • What is your target audience in your special food presentations?
  • So what does modern Turkish cuisine mean?
  • Is there an object that stands out more than the food that is the subject in the food presentation that was photographed?
  • How did you put the complementary materials you put next to the meal in culinary science?
  • Is the background of the food image plain?
  • Are the meals in the restaurant brochures served to their guests in the same way?
  • Is there a difference between a food picture that will appear on the social network or in the newspaper?
  • Which audience should be considered in food presentation visuals?
  • Are the ingredients used in the food available in the specified geography?
  • What should be considered in the pictures to be published on the social network?

  • Does the modernity of the food reflect on its 'style' or its taste?
  • What do the objects used in the presentation remind you of?
  • Does the presentation of the food have features from your restaurant concept?
  • Does the dinner plate on which the presentation is made have a connection with the source cultures?
  • What culture do the motifs for the small opening on the dinner plate remind you of?
  • How many objects are striking in the food image?
  • Is the shape of the plate suitable for the mission you want to tell?
  • Is the size of the plate suitable with the weight of the meal?
  • How much was the culinary culture to be emphasized in the main subject of the meal before the grand opening in your restaurant?
  • Are there any issues to be considered for special food presentations to be published in the website news?
  • Is the plate you will serve the food suitable for the physical characteristics of the food?
  • How accurate is it to put inedible products on the dinner plate and show it as a meal?

I think the above questions will help to find answers about the issues that should be considered in a special meal presentation. At the same time, they will be able to add more details to the shots by remembering the subjects that they never thought of, or maybe they will remove some details. It is absolutely important to prepare a success-oriented presentation for special food pictures.

But what are the most important issues or issues to be considered here? In order to realize what we do and why, it is useful to answer the following questions in order to determine our main goals...

Are your food pictures fit for purpose?
What will you promote with related images?
Who are you trying to reach?
Why are you doing this work?
What are your expectations from the Promotion of the food image?
Who are you doing it for?
Who are you doing it for?
Do you want to increase your guest portfolio?
Where will it be published?
Would you like to introduce your special dish itself?
Want to promote your restaurant?
Want to introduce your Chef?

Example for Your Purpose:

Should the chef holding the food be in the foreground in the food image, or should the food be in the foreground or the restaurant's logo? Although this is a matter entirely related to your purpose, only you can give the answer. The presentation details that need to be prepared should be prepared completely in line with your answer.

In conclusion, I would like to give a short information about your fusion dishes.

Fusion cuisine does not belong to any country or geography. For example, a dish consisting of Russian caviar, Malatya apricot and French Permessan cheese is a fusion dish. Fusion cuisine is an anonymous cuisine with its own unique features. The geography of Anatolia, where life began in the world and civilizations existed and disappeared, is the perfect place for fusion flavors. Today, where successful Turkish cuisine chefs lead the innovations, fusion flavors are developed with classical, modern and molecular methods.

The most important feature of fusion cuisine is the old or new flavors that emerge from the accumulation and combination of products grown in different geographies. Here, not only the combination of the products, but also the preparation stages of the product and the cooking techniques are among the effective reasons for the formation of fusion flavors. Although some of these flavors are already existing dishes, they are discovered by successful and researcher chefs in international cuisines, and are recorded in our kitchens in the world of gastronomy.

Fusion cuisine-themed dishes are easier to create by our innovative and creative chefs as new flavors like never before. At the same time, more natural images can be captured in such dishes. Fusion food has a story. A dish with a story always wins. These food stories are one of the most important elements that should be included in special food presentations. A perfect food image, a taste of civilizations and the story of labor are the strongest supporters of the subject you want to bring to the agenda.

Ahmet Ozdemir
Exc. Chef
International Restaurant and Cuisine Consultant
Ottoman and Turkish Cuisine World Volunteer Ambassador 

For more detailed information on the subject and to receive consultancy within my service areas, you can contact me through my contact information.

What Does Small Opening Mean?


21 Ocak 2022 Cuma

Menü Tasarımı Nasıl Yapılır?

 Menü Tasarımı Nasıl Yapılır?


Menü tasarımı ne demek? restoran menüsü tasarımları nasıl hazırlanır? Menü oluşturma ne demek? Menü tasarlarken nelere dikkat edilir? En çarpıcı restoran yemek menüleri için menü tasarımları ve tasarım ipuçları arayanlar. Açıkçası menü tasarımı konusuna naçizane bilgim dahilinde fikir beyan etme zorunda kaldığımı hissettiğim için bu konuda bazı araştırmalar yaptım. 


Günümüzde Menü Tasarımı Nasıl Yapılır sorusu nun cevabında Açıklayıcı bilgilerin daha iyi anlaşılabilmesi amacı ile daha önce yazmış olduğum benzen makaleler ile bağlantı kurmak amacı ile ve konuyu daha detaylı anlatabilmek amacı ile etiketler vereceğim. Link verimiş olan makalelere gittiğiniz zaman hizmet alanlarım içerisinde olan o konu hakkında çok daha detaylı bilgilere sahip olabileceksiniz. 


Yeni Restoran Nasıl Açılır sorusunun en başında cevaplanması gereken maddelerden biri olan Restoran Menü Tasarımlarını Baktığımda En Çok Kullanılan İsimler; 


Rafine Menü Tasarımı, 

Avangard Menü Tasarımı, 

Elegant Menü Tasarımı, 

Haute Cuisine Menü Tasarımı, 

Fine Dining Menü Tasarımı,

Flame Cuisine Menü Tasarımı,

Casual Dining Menü Tasarımı,

En İyi Steak Restoranı Menü Tasarımı...


--Üzülerek Belirtmek İsterim ki Ben Bunların Hepsi Kendi Dilimde "Yüksek Restoran" Menüsü Yada Menüleri Olarak Adlandırıyorum (başka dillere çevrilemeyen kelimeler hariç). 


Yemek isimlerinde, restoran konseptleri ve Konsept Çeşitlerinde restoran isimlerinde yabancı kelimeleri kullanmak restoranları daha başarılı yapmadığı gibi yemekleri de daha lezzetli yapmıyor!!! Bir şey ya Türkçe'dir ya da başka bir dildedir. Öncelikte bir şeyi kendi dilimizde yapmasını bir öğrenelim, sonrasında başka dillerde de yapmasını öğreniriz umarım.


En çok sorulan sorular arasında özellikle Alakart Mutfak menü tasarımları nasıl doldurulur sorusunun cevabında menüde illaki boşlukları doldurmak zorunda değilsiniz. Restoran konseptine göre olmak kaydı ile ana temada sadeliği koruyunuz. 


Açıkçası makalemi yazmadan önce bu konuda ilgili arama motorlarında bir araştırma yaptım ve okuduğum makaleler karşısında üzüldüğümü dile getirmek isteri. Kavramlar ve tanımlar birbirine girmiş. Konunun uzmanı olarak görülen kişi ve yayın siteleri ile birlikte bu konuda hazırlanan akademisyenlerin bile tezlerinde koskoca yanlışlar ile karşılaşmam bu konuda bir makale yazma düşüncemi daha da kuvvetlendirdi. Benimki bir makale olmayacak aslında. 


Menü tasarımının menü içeriği oluşturmak ile hiçbir ilgisi yoktur. Ancak menü içeriklerinin menüye nasıl yerleştirilmesi gerektiği konusunda bir ilgisi olabilir. Buradan ilgili makaleleri yazanları da uyarmak isterim.

 

Araştırdığım makale ve uzman yazılarında gördüğüm hatayı dile getirmeden geçmek istemiyorum ve iki tanım yapmak istiyorum...


1- Menü Tasarımı Ne Demek?


Menü tasarımı; yiyecek, içecek ve konaklama işletmelerinde mevcut olan Marka Restoran menü çeşitlerinin şekil, görüntü, kalıp, estetik, grafik, dizayn ve tasarımının işletme prensiplerini ve konseptini dikkate alarak istenilen ölçülerde ve belirtilen yemek çeşitlerinin sıralanması şeklinde meydana getirilmesidir. 


Tasarım Konusunu Restoran Yönetiminin Kararlarını Da Dikkate Almak Kaydı İle Daha Detaylı Açıklamam Gerekirse;


Kağıt Ağırlıkları

Kapak Kullanılıp Kullanılmayacağı,

Menü Kapağının Hangi Materyalden Oluşması Gerektiği 

(Deri, Metal Aksan, Karton Kapak, Sıvama, Parlak, Mat, Vb.),

Prensipler,

Yemek Kategorileri,

Desenler,

Renk Ayarlamaları,

Sayfa Sayısı,

Kullanılacak Resimler,

Resimlerin Ölçüleri,

Resimlerin Canlılığı,

Nerede Hangi Resmin Kullanılacağı,

Yazı Fontlarının Büyüklükleri,

Yazıların Hangi Fontlarda Kullanılacağı,

Akıllı İşaretler,

Açıklamalar,

Aydınlatıcı Bilgiler...


--Sektörde şehrin en iyi restoranlarında en başarılı restoran menüsüne sahip olabilmek için ilgili başlıklar yukarıdaki şeklinde sıralanabilir. Restoran menü tasarımı hakkında restoran menüsünün önemi ve özellikleri üzerine dikkat edilmesi gerekenler isimli bir makale yazmıştım. Tekrar söylüyorum, Menü tasarımı tamamen restoran menüsünün estetik, dizayn, ölçü ve görünümü ile ilgili bir konudur.


2- Menü Oluşturma Ne Demek?


Açılacak olan restoranın yetkilileri tarafından mutlaka bir restoran konsepti oluşturulmuştur. Konsept ve menü tamamen restoranın ana kimliğini oluşturduğu için birbiri ile direk olarak bağlantılıdır. Benim tavsiyem her şeyden önce Restoran Açılış Bütçesini de dikkate alarak menünün oluşturulmasıdır. Çünkü restoran menüsünün içerikleri sonradan oluşacak olan her şeye ilham kaynağı olacaktır.


Restoran konsepti ve diğer dikkate alınacak olan sebepler aşağıdaki gibidir;


Restoranın Sınıfı,

Restoranın Hizmet Alanları,

Tedarik Zinciri,

Yöresel Ürünler,

Restoranın Konumu,

Mevsimsel Özellikler,

Mutfak Çeşitleri,


--Yeni Restoran Açarken En Çok Yapılan Hatalara düşmeme için dikkate alınacak sebepler arasında olabilir. Tabi ki hepsi bu sebepler ile sınırlı değildir. Menü oluşturma ve menü tasarımı konusundaki tanımları tamamladıktan sonra ana konumuz olan "Menü tasarımı" detaylarından bahsetmek istiyorum.


Şimdi restoran Menüsü Nasıl Yapılır sorusunun cevapları arasında bulunan makalenin ana konusu olan Menü tasarımını farklı bir şekilde yapmak istiyorum. Restoran menü tasarımını sorular ve cevaplar şeklinde düzenlediğim takdirde daha iyi anlaşılacağı ve dikkate alınacağını düşündüm. Zaten dikkatini çeken kişiler ilgili araştırmaları yaptıkları takdirde zaten karşılarına büyük ihtimal gastronomi danışmanlığı hakkında benim yazdığım makalelerden bazıları çıkacak ve daha detaylı bilgiler sahip olacaklar. 


Aynı zamanda kalıcı bir restoran sahibi olabilmek için daha fazla bilgi isteyenler mutlaka restoran danışmanlığı ve menü danışmanlığında tarafım ile bağlantıya geçeceklerine inanıyorum. Şimdi menü tasarımında en çok dikkat edilmesi gereken hususları sorular şeklinde sıralıyorum;


Menü tasarımını yapacak olan kişi yada kişiler restoranın konseptini, Restoran Konsept Tasarımını ve menü içeriklerini iyice inceleyerek hayal güçlerine yansıtsınlar.

Restoran yemek menüsünde asla gereksiz yazılara yer vermeyiniz. 

Menü kapağında çok büyük olmamak kaydı ile sadece restoranın logosu kullanılabilir.

Arka kapağın en altında sadece web siteniz ve sloganınız yer alabilir.

Asla yemek menüsünde yemek tarifleri gibi gereksiz bilgilere yer vermeyiniz.

Yüksek restoranlar içerisinde Şov Mutfağı olan restoranlar'da açık mutfak tasarımlara yansıtılabilir.

Misafir portföyünüzde bulunabilecek alerjenleri akıllı işaretler ile uyarınız,

Şefin tavsiyesi, vegan yemekler, vejetaryen yemek, Coğrafi işaretli ürünler yada çocukların yiyebileceği yemeklere akıllı işaretler koyunuz(bu konuda örnek restoran menülerini inceleyebilirsiniz).

Günün menüleri için daha samimi ve kısa isimler kullanınız.

Türkçe restoran menüsünde yabancı kelimelere yer vermeyiniz, yabancı kelimeler yemekleri daha lezzetli yapmıyor.


Restoran menülerinizde karmaşadan uzak, net ve kendi dilimizde anlaşılabilir tasarımlar sunun.

Menü tasarımında Kesin Başarı İçin sade, Akıllı işaretler kullanabilirsiniz.

Yüksek restoranlar ve bölgesel restoran için menü tasarımlarında mevsimsel özellikleri dikkate alınız. (Yaz menüsü-kış menüsü)

Restoran menüsünde 3 punto kullanınız (ana kategoriler, yemek isimleri ve açıklamalar.)

Yazı puntoları 35-40 cm uzaklıktan okunabilecek büyüklükte olsun.

Restoranınızın sınıfına göre renk çeşidi kullanınız. Çok fazla renk çeşidine girmemeye çalışınız.

Favori yemeklerinizi yada özel yemeklerinizi Menü Çeşitlerinde ayrı bir başlık adı altında sıralayabilirsiniz,

En iyi restoran (Fine dining, elegant, avangard) menülerinizde en fazla iki dil kullanınız yada ikinci dil seçeceğinizi ikinci bir menü olarak değerlendirebilirsiniz.


Asla ve asla menünün sağ tarafını ya da sol tarafını düşünerek hareket etmeyiniz. Yemek kategorilerini uluslararası restoran ve menü standartlarına göre ana başlıkların altında sıralayınız.


Peki Restoran Yemek Menüsünün Bölümleri Neler Olmalıdır? (Has aşçıbaşı-Restoran Menüsünün Önemi Nedir, Nasıl Yapılmalıdır?)

 

Özellikle bahsettiğim restoran sınıflarında genelde öğlen yemeği ve akşam yemeği verilir. Zaten bu tarz restoranların hizmete açılış saatleri en erken 10'dan sonradır. Yine de gelen misafirler kahvaltı ve çorba isteyebilir. Aşağıdaki örnekler standart değildir. Restoranın sınıfı ve konseptine göre azalabilir yada yeni seçenekler ile çoğaltılabilir. Kısaca yemek menüsünün bölümlerini sıralayacak olursam:

 

Kahvaltı Ve Çorbalar,

Soğuk Başlangıçlar,

Sıcak Başlangıçlar,

Salatalar,

Özel Yemeklerimiz

Ana Yemekler,

Deniz Ürünleri,

Tatlılar...

 

-- Gibi başlıklardan oluşabilir. Yeni Restoran Projelerinde Restoranın özelliklerine, ürün çeşitlerinin sayısına ve konseptine göre bu bölümler daha fazla olabilir. İlave yemek menüsü bölümlerine değinecek olursam; 

 

Kara Fırınımızdan,

Özel Yemeklerimiz,

Pide Yada Pizzalar, 

Makarnalar, 

Balıklar, 

Tencere Yemekleri, 

Fırın Yemekleri, 

Börekler, 

Dondurma Çeşitleri 

Meyveler,

 

-- Gibi vb. Menü bölümleri oluşturulabilir. Tasarım boyutunda sayfa fonlarının kesinlikle sade olması önemlidir. İllaki resim kullanmak isteyenler için her sayfa için ilgili sadece bir resim olabilir. Resim tasarımı da silik ve yazıları etkilemeyecek boyutta sayfanın en fazla %50 sini kaplayabilir.


Restoran menüsünün kapak arkası boş olarak kullanılabilir.

Menü sayfalarında fiyatları göze batacak derecede büyütmeyiniz (rafine, yüksek restoran, avangard restoranlar hariç) sınıfınıza güveniyorsanız menüde fiyat yazmayınız.

Her sayfa için birden fazla resim kullanmayınız.

Yada En Başarılı Restoranlar da kullanılan resimler kesinlikle menü içeriklerinin önünde göze batmamalı.


Eğer illaki yemeklerin resmini kullanmak istiyorsanız her yemeğin karşısına bir resmi var işareti koyunuz ve menü kitapçığının sonuna ilave sayfalar ekleyerek resim bölümünde kullanınız. Burada hatırlatmak isterim yemek sipariş edildiğinde resimdeki gibi gelmeyecekse hiç kullanmayınız.

Yemek menüsünün bütün sayfalarında ana sayfa fonu ve mevcut desenler ve font çeşitleri aynı olsun.


Rafine, yüksek restoran, avangard restoranlarda Restoran içecek menüsünü mutlaka ikinci bir kitapçık olarak düzenleyiniz. Ama yiyecek menüsü ile aynı menü tasarımına sahip olmalı.

Dünya 2022 restoran trendlerine göre deri kapaklar kullanmamaya çalışınız.

Dünya 2022 yeni yemek trendlerine menü kapaklarında karton kapak desen sıvama ve mat filigran desenler' ler uygulanabilir.


Yüksek restoranlarda menü sayfaları 350 gramlık kağıtlardan oluşabilir(silinerek temizlenebilir, kısa sürede yıpranmaz).

En az 3 cümleden dahi oluşsa bile ikinci sayfa restoran prensipleri yer alabilir.

Menü içeriğinde bulunan glütensiz ürünleri akıllı işaretler ile belirtebilirsiniz.


Tüm akıllı işaretleri sayfaların en altında açıklamalı küçük puntolar ile sıralayarak misafirlerinizi bilgilendirebilirsiniz.

Haute Cuisine menü, Fine dining menü, elegant menü, avangard menü ve Bistro menü kavramlarını en farklı menü tasarımlarını desen, sadelik, hareket, renk, üslup, klasik ve modern konseptlerini sayfa yapısı farklılıklarını tasarımlarınız ile yansıtmaya çalışınız.


Yeni Restoran Açmak İsteyenlerin En Çok Sorduğu Sorulardan Restoran Menüsü Tasarlarken Nelere Dikkat Edilir sorularının devamında belirtmek isteğim konulardan biride menü tasarımının menü danışmanlığı, Menü Planlaması ve Menü Yönetimi ile bir ilgisi yoktur. Menü tasarım danışmanlığı ile ilgili bir konu olduğu gibi konuya hakim ilgili grafik dizaynda deneyimli grafikerler tarafından yapılır.


Restoran işletmesinin yöresel, bilgesel, türkiye ve uluslararası prestiji açısından restoran konseptini yansıtır. Aynı zamanda bu çalışma üstün meziyetlere sahip sanat çalışmasıdır.


Restoran menüsü tasarımları aynı zamanda misafirlerin restoran ve yemekler hakkındaki merak ettiği soruların cevabını bulabileceği bir çalışmadır. Bu cevaplar bazen bir işaret bazen de tasarım desenlerinde gizlidir.


Hamburgerci, Kafe, pizzacı, pideci, sokak lezzetleri, al götür ve adrese teslim gibi yemek menülerinde daha rahat, samimi ve canlı figürler kullanılabileceği gibi daha uygun ölçülerde daha hafif kağıtlar ve illüstrasyonlar kullanılabilir. Çok daha farklı ölçülerde puntolar ve resimler kullanılabilir. Aynı zamanda bu tür menülerde yemekler gönderilirken yada teslim alınırken Restoran Tanıtımlarınızı da yaptığınızı unutmamanızı tavsiye ederim.


Yeni Restoran Açarken Nelere Dikkat Etmeliyim sorularının cevabında menü tasarımlarının markanıza verdiğiniz önem, restoranınızın özellikleri, kalitesi ve restoran konseptinizi dikkate aldığınızda kurumsal kimliğinizin yemek çeşitlerinizin satışını arttırabileceğini de unutmayınız. Bu konuda uluslararası restoran danışmanlığı yapmış kişiler ile işbirliği menü tasarımlarında daha başarılı bir çalışmanın ortaya çıkmasına vesile olabilir.


En Başarılı Menü Tasarımlarında Servis Personeli Hataları Da En Düşük Seviye'ye İndirilebilir...


Gastronomi araştırmalarına göre Restoran işletmeciliğinde misafir memnuniyeti ve Misafirlerin Tercih Etme Sebepleri arasında en önemli başarıya giden yollardan biri olduğu için yemek menünüzdeki detayların müdavimlerinizin boğulmasına yol açmasın. Sizi konseptinize göre tercih eden misafirleriniz yemek menünüzü incelemeye başladılarında hayal kırıklığına uğramasınlar. Unutmayınız çok iyi olanızın adı kalite değildir. Kalite demek standart demektir. Ürünlerinizdeki standart2ı sürdürebildiğiniz takdirde başarılı olursunuz...


Menü Tasarımı Haricinde Son Olarak Menü Analizinde Örnek Restoran Menüleri Nasıl Oluşturulur Sorusunun Cevabında Bazı İp Uçları Verecek Olursam;


Karlılığı Yüksek Ve Maliyeti Daha Düşük Menü Çeşitlerini Tercih Ediniz, 

Kar Marjı Yüksek Ürünleri Üst Sıralarda Tutarak Vurgulayınız,

Bir Ürünü Bir Kaç Çeşit Yemekte Kullanılabilecek Şekilde Çeşitleri Tercih Ediniz,

Casual Dining Menülerinde Yöresel Ürünlere Yer Vermeye Çalışınız

Mutfak Ve Servis Personellerinize Sorarak Yeni Restoran Bütçesini de Dikkate Alarak Menü İçeriği Belirlenmez!

Ana Yemeklerin Hangi Garnitürler İle Geleceği Seçeceğini Misafirin Tercihine Bırakabilirsiniz.

Salata, Makarna Ve Kahvaltı Seçeneklerinde Misafirin Tercihine Göre İlave Seçeneklere Yer Verebilirsiniz (Ekstra Ücrete Tabi Olmak Kaydı İle.)

Yemek Menüsünde Tekçe Bölümünde Yabancı Kelimeler Kullanmayınız. Bu Yemeklerinizi Daha Lezzetli Yapmaz,

Yabancı Kelimeleri İkinci Dil Seçeceği Bölümünde Kullanınız,

Mutlaka Yemeğin İçerisinde Bulunan Ana Gıdaları Açıklama Bölünde Belirtiniz,


*** Yukarıdaki Yazı içeriğinde etiketlenerek belirtilmiş olan konular ile ilgili alanlarda daha fazla bilgi ve gastronomi danışmanlığı hususunda hizmet alanlarım içerisinde bulunan başlıklarda destek almak için iletişim bilgilerimden tarafım ile bağlantıya geçebilirsiniz. ***


Ahmet Özdemir

Has Aşçıbaşı & Exc. Chef

Uluslararası Restoran Ve Mutfak Danışmanı

Osmanlı Ve Türk Mutfağı Dünya Gönüllü Elçisi


9 Ocak 2022 Pazar

Dünya Mutfakları Ve Türk Mutfak Kültürü

 Dünya Mutfakları Ve Türk Mutfak Kültürü

Emircan YILMAZ* Zuhal ÇİLİNGİR ÜK**


Kültür, toplumların geçmişten günümüze biriktirdikleri maddi ve manevi değerleri ile gelenek ve göreneklerinin tamamını kapsayan bir bütün olarak tanımlanmaktadır (Durlu Özkaya ve Cömert, 2017). Her toplum maddi, manevi değerleri ve gelenek göreneklerinin yanı sıra mutfak kültürlerini de gelecek nesillere aktarmaktadır. Bir toplumun mirası niteliğinde olan mutfak kültürünün şekillenmesinde ise o toplumun yaşadığı bölgedeki coğrafi koşullar temel faktördür (Özgen, 2019). 


Coğrafi koşullar ve iklim şartlarına bağlı olarak her ülkenin kendine özgü mutfak kültürü ortaya çıkmakta ve bu mutfak kültürü ülke içerisinde yer alan bölgelere göre de farklılık gösterebilmektedir. Gerek yemeklerin hazırlanma aşamasında kullanılan ürünlerin çeşitliliği, gerekse pişirme teknikleri ve pişirme esnasında kullanılan araç gereçler, ülkelerin kendine özgü mutfak kültürlerini ortaya çıkarır (Sabbağ ve Boğan, 2019). 


İlgili literatürde, Çin ve Fransız mutfakları ile birlikte Türk mutfağının dünyanın en önemli ve en zengin ilk üç mutfağı arasında yer aldığı belirtilmektedir (Şanlıer, 2005; Kızıldemir, Öztürk ve Sarıışık, 2014; Çakıcı ve Eser, 2016). Dünyanın en önemli mutfaklarından biri olan Türk mutfağı Orta Asya’dan göç eden Türklerin Anadolu’ya gelip, göçebe yaşamdan yerleşik yaşama geçtikleri dönemlerde şekillenmeye başlamıştır (Özgen, 2019). 


Afrika, Asya ve Avrupa kıtalarının kesişme noktasında bulunan Anadolu coğrafyası, Orta Asya’dan gelen göçebe Türklerin mutfak kültürlerinin gelişmesine olanak sağlamıştır. Et ve süt ürünleri, Mezopotamya’nın verimli topraklarında yetişen tahıl ürünleri, Akdeniz bölgesinin sebze ve meyve ürünleri ile Hint baharat çeşitleri birleşerek Türk mutfağı kendine özgü ve zengin bir hal almıştır (Düzgün ve Durlu Özkaya, 2015). 


Bu durumda Selçuklu ve Osmanlı saraylarının da etkisi büyüktür. Saray mutfaklarında yapılan “Hünkârbeğendi” gibi birçok besinin (et, tereyağı, un, çeşitli sebzeler) birlikte kullanılmasıyla yapılan yemekler Türk mutfağının zenginleşmesinde etken rol oynamıştır (Özgen, 2019). Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu zamanında birçok yerin fethedilmesi ve fethedilen yerlere Türklerin yerleştirilmesi, Türk mutfağının sınırlarının Anadolu’dan öteye taşınmasını sağlamıştır. Dolayısıyla Türk mutfağı farklı coğrafyalarda tanınmaya başlanmış ve diğer mutfakları hem etkilemiş hem de onlardan etkilenmiştir. Bu bölümde dünyanın önemli mutfaklarına ve tarihsel süreci ile birlikte Türk mutfak kültürüne yer verilmektedir.


Dünyanın Önemli Bazı Mutfakları


Her ülkenin kendine özgü bir mutfak kültürü olsa da Çin, Fransız ve Türk mutfaklarının tanınırlıkları, yemek çeşitlilikleri ve özgünlükleri ülke sınırlarını aşmıştır ve dünyanın sayılı mutfakları arasında yer almışlardır. Ülke mutfaklarının ön plana çıkmasını sağlayan özelliklerden biri olan tanınmışlık, bir ülke mutfağının sahip olduğu yemeklerin, diğer ülkelerde bilinip bilinmediğini ifade etmek için kullanılmaktadır. Çeşitlilik, bir ülkenin mutfak kültürünün ne denli çeşitli olduğunu göstermektedir. 


Özgünlük ise bir ülkenin mutfak kültüründe var olan yemeğin, pişirilmesinden sunumuna kadar geçen bütün süreçlerin bir bütün olarak o mutfağa ait olmasını ifade etmektedir (Aktaş ve Özdemir, 2012). Bu bölümde, dünyanın başlıca mutfakları olarak kabul gören Fransız ve Çin mutfağının yanı sıra, dünyanın önemli mutfakları arasında yer alan İtalyan, Rus, Hint ve İspanyol mutfaklarına yer verilmiştir.


Çin Mutfağı Nedir? Çin Mutfağının Özellikleri Nelerdir?


Çinlilerin mutfak kültüründe yemek yeme; sağlık, şans ve zenginlik gibi olguları sembolize etmektedir. Yemek yemeyi yalnızca karın doyurma aracı görmeyen Çin halkı, yemeklerin hazırlanması ve tüketilmesinde keyif duyulmasını ve güzel zaman geçirilmesi düşüncesini ön planda tutmaktadırlar (Polat, 2019). Birçok buluşun yapılmış olduğu Çin, dünyada en çok bilinen mutfak kültürlerinden birine sahiptir (Aktaş ve Özdemir, 2012). Uzun ve köklü bir tarihi olan Çin mutfağı, geleneksel bir kültür olarak kabul görmektedir. 


Çin mutfağı iklim şartları, tarımsal ürün zenginliği ve bölgelere göre farklılık gösterdiği için çok fazla çeşitte yemeği içinde bulundurur (Polat, 2019). Çin mutfağı, çeşitliliği ile fark yarattığı gibi sağlıklı ürünleri ile de ön plana çıkmaktadır. Ayrıca, farklı pişirme teknikleri ve sunum şekilleri ile de özgün bir mutfak olarak kabul görmektedir. Genellikle Çin mutfak kültüründe, bol ve kızgın yağda kızartma ile buharda pişirme yöntemleri kullanılması tercih edilmektedir (Dilsiz, 2010). 


Çin mutfağında kızartma ve buharda pişirmenin haricinde, sote ve haşlama gibi pişirme yöntemleri de kullanılmaktadır. Çin mutfak kültürünün fark yaratan önemli bir özelliği de yiyeceklerin hızlı pişirilerek içerisinde bulundurdukları besin değerlerinin kaybolmasını önlemektir (Aktaş ve Özdemir, 2012). Diğer dünya mutfaklarından Çin mutfağını ayıran bir başka özellik ise yiyeceklerin pişirilme aşamasından önce küçük ve ince şekilde doğranarak hazırlanmasıdır (Közleme, 2012).


Çin mutfağının öne çıkan özellikleri arasında sebze ağırlıklı olması, yemeklerinin “wok” adı ile anılan derin tavalarda pişiriliyor olması ve yemeklerin özel çubuklar kullanılarak yenmesidir. Çin mutfağının içerisinde kendine özgü ürünler mevcuttur. Örnek olarak; soya fasulyesi ve soya fasulyesinden türetilen ürünler ile pirinç verilebilir (Cengiz, 2010; Çakmak, 2017). Çin mutfak kültürünün özgün bir değeri olan soya fasulyesinden soya sosu, soya sütü, tofu gibi ürünler ortaya çıkmıştır. 


Kuru soya fasulyesinin suyla öğütülmesinden elde edilen soya sütü protein değeri yüksek bir üründür. Tofu, soya sütünün ısıtıldıktan sonra çökeltilmesi sonucu elde edilmekte iken, soya sosu ise, soya fasulyesine su, tuz ve tahılların karıştırılması ile oluşur (Dilsiz, 2010). Çin mutfağında pilavlar önemli bir konumda yer alırken, ekmek pek tüketilmeyen bir yiyecektir (Cengiz, 2010). Ekmek yerine pilav tüketilmesi Çin’de geleneksel bir durum haline gelmiştir (Susever, 2014). Genel olarak sebze ağırlıklı ve soya yağı ile pişirilen yemekler, Çinlilerin sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmesinde önemli bir etkiye sahiptir (Dilsiz, 2010).


Çin mutfağında domuz eti ve ördek en çok tüketilen et ürünüdür. Sazan ve alabalık gibi tatlı su balıklarının tüketimi yaygındır (Aktaş ve Özdemir, 2012). Kıyı bölgelerde balıklar ve deniz ürünleri ile birlikte, köpek, kedi, fare, yılan, kara böcek, akrep, kurbağa gibi canlıların da tüketildiği bilinmektedir. Ancak bu yiyecekler ülkenin belirli bölgelerinde tüketilmektedir (Güripek, 2016). 


Çin mutfağının en önemli içeceği şüphesiz çaydır (Polat, 2019). Seyahat esnasında, yemeklerin hem öncesinde hem de sonrasında ve hemen hemen günün her anında Çinliler çayı severek tüketmektedirler (Güripek, 2016). Alkollü içecekler ise “jiu” ismiyle anılmaktadır ve jiu bir pirinç şarabıdır (Polat, 2019). Tarih boyunca Türk toplumu ile aynı coğrafyada komşuluk etmiş olan Çin’in mutfak kültüründe süt ve ürünlerinin kullanımı ise oldukça azdır (Aktaş ve Özdemir, 2012).


Çin mutfak kültüründe sofralarda bıçak bulunmamaktadır. Bunun yerine sofralarda “chopstick” adıyla anılan özel yemek çubukları, çorba kaşıkları ve kaseler yer almaktadır (Polat, 2019). Çin mutfağının belki de en önemli özelliği birçok mutfağı etkilemesine rağmen, başka mutfaklardan pek etkilenmemiş olmasıdır. 


Komşu ülkesi Hindistan’ın baharatı, Türklerin süt ve süt ürünleri, Çin mutfağında pek görülmemektedir. Çin mutfağına dışarıdan sadece 18. yüzyıldan sonra, nüfusun artması sonucunda Amerika’dan mısır, patates, domates gibi besinler girmeye başlamıştır. 


Bu besinler Çin mutfak kültürüne girmesine rağmen, mutfak kültüründe herhangi bir değişim yaşanmamıştır. Bu besinler Çin mutfağının sağlıklı beslenme sisteminin içerisine dahil edilerek, diğer besinler ile bir bütünlük sağlanarak kullanılmıştır (Közleme, 2012). Çin mutfak kültürüne ait olan dünyaca ünlü yemeklere; Pekin Ördeği, Çin Mantısı, Çin Böreği, General Tso ve Siyah Çin Pilavı örnek olarak verilebilir.


Fransız Mutfağı Nedir? Fransız Mutfağının Özellikleri Nelerdir?


Avrupa’daki diğer ülkelerden farklı olarak Fransızların kendilerine has bir yeme içme alışkanlıkları vardır ve Fransızlar beslenme kültürleri ile ün kazanmışlardır (Mankan, 2012). Dünyanın önde gelen mutfaklardan birisi olan Fransız mutfağı, ülkede bulunan her bölgenin kendine özgü yöresel ürünlere sahip olması ve saray mutfağı sayesinde zenginleşmiştir (Grolier, 2005). Fransız mutfağı için, “dünyanın standart mutfağı” tanımlanması kullanılmaktadır. 


Ayrıca Fransız mutfak kültüründe, yemek yeme işlemi bir eğlence olarak görülüp yemekler zevkle yenilmektedir (Aktaş ve Özdemir, 2012). Fransız mutfağında ekmek türleri, çikolatalar, şaraplar, peynirler ve dünyaca ünlü olan soslar ilk akla gelen ürünlerdir. Bununla birlikte Fransız mutfağı, dünyada kullanılmakta olan birçok mutfak kavramının ve pişirme tekniklerinin oluşmasında katkıya sahiptir (Girgin, Demir ve Çetinkaya, 2017).


Fransız mutfak kültüründe yemekler Ortaçağ dönemlerinde genel itibariyle kızarmış av etlerinden oluşmaktaydı. Bunun en büyük sebebi sebzelerin bilinmemesidir. Tarım alanlarının genişlemesi ve yeni sebzeler ile tanışılmasıyla birlikte yeni lezzetler ortaya çıkmaya başlamıştır. Sebzeler öncelikle garnitür olarak kullanılmış, daha sonraları ana yemeklerde ve çorbaların yapımında da kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca haçlı seferleri ile Anadolu ve Ortadoğu kültürlerinin etkileşimiyle birlikte Fransız mutfağına baharat da girmeye başlamıştır. Ancak, bu dönemde baharat çok pahalı olduğu için sadece saraylarda ve zengin kesimlerin mutfaklarında yer aldığı bilinmektedir (Grolier, 2005). 


Fransız mutfak kültürünün gelişmesinde İtalyan mutfak kültürünün de etkisi vardır. Söz konusu etkiye sebep, dönemin Fransız taht varisi olan II. Henry’nin 1533 yılında Floransalı Catherine ile evlenmesi ve Catherine’nin İtalyan aşçılarını da yanında getirmesi olmuştur. Fransız mutfak kültürünün gelişmesindeki bir diğer etken ise XIV. Louis’in tahta çıkmasıdır. XIV. Louis tahta çıktığı zaman yemeklere ve mutfak kurallarına büyük önem göstererek, Fransız mutfağının gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Ayrıca o dönemde aşçılık eğitimi veren okulların açılmasına da XIV. Louis öncülük etmiştir (Aktaş ve Özdemir, 2012).


16. yüzyılın son zamanlarında büyük gelişimler gösteren Fransız mutfağı, yöresel mutfak açısından zengin bir konumdadır. Fransız mutfak kültüründe önemli bir yer tutan, sebze, meyve, peynir ve şarapların her yöreye özgü çeşitleri vardır (Grolier, 2005; Korkutata ve Kapucuoğlu, 2019). Ayrıca Fransız mutfağında yörelere göre yağ çeşitleri de değişmektedir. Örneğin domuz yağı, kuyruk yağı, kaz yağı, tereyağı kullanılmaktadır (Grolier, 2005). Fransız mutfağının zengin çeşitlere sahip olmasında; farklı kültürler arasında yaşanan etkileşimler ile ülke genelindeki bölgelerde yetişmekte olan çeşitli ürünlerin etkisi bulunmaktadır (Göller, 2015).


Fransızlar genellikle günde üç öğün yemek yemektedirler. Güne kahvaltı ile başlayıp, öğlen ve akşam yemeği ile devam etmektedirler. Fransa’da ara öğünler pek tercih edilmemektedir. Kahvaltının hafif yiyecekler ile yapılması, Fransız beslenme kültüründe öğle öğününe önem verilmesine sebep olmuştur. 


Akşam yemeğine de önem veren Fransızlar, genellikle akşam yemeğini aileleri ya da arkadaşları ile birlikte yemektedirler (Grolier, 2005). Klasik bir Fransız yemeğinde başlangıç olarak çorba yer almaktadır, daha sonra ana yemek olarak et ya da balık, şaraplar ile birlikte tercih edilirken son olarak tatlılar ile birlikte de şaraplar servis edilmektedir. Fransız mutfak kültüründe nezaket de önemli bir yere sahiptir. Her yemeğin yenmesinde ayrı çatal ve bıçak takımları kullanılmaktadır (Közleme, 2012).


Fransız mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olan şaraplar, yaklaşık 11 farklı bölgede üretilmektedir. Alsace, Burgonya, Champagne, Korsika, Jura, Languedoc-Roussilion, Loire, Provence, Rhone ve Savoy bu bölgelerdendir (Mankan, 2012). Ayrıca dünyaca ünlü bir şarap üretim bölgesi ve futbol kulübü olan Bordeaux da bu bölgelerdendir ve bu bölgenin bir de “Bordelaise” adında kendine özgü bir sosu bulunmaktadır (Sonuç, 2016). Şaraplar, Fransız mutfak kültürünün olmazsa olmaz içecekleridir. 


Kırmızı etler ile kırmızı şarap, balık ve beyaz etler ile birlikte beyaz şarap ya da şampanya tüketilmektedir (Grolier, 2005). Fransız mutfağında peynirler de önemli bir yere sahiptir. Fransız mutfağı, 400’den fazla peynir çeşidine sahiptir. Dünyaca ünlü olan camembert ve rokfor peynirleri örnek olarak verilebilir (Korkutata ve Kapucuoğlu, 2019). Fransa, Hollanda’dan sonra dünyada peynir üretiminde ikinci sırada yer almaktadır. Fransa’da özellikle ikindi saatlerinde ve yemeklerden sonra peynir sıklıkla tüketildiği için üretimi yapılan peynirlerin yalnızca %20’si ihraç edilmektedir (Dilsiz, 2010; Göller, 2015).


Fransız mutfak kültüründe çorbalar önemli bir yer tutmaktadır ve Soğan Çorbası, Vişisuaz (Vichyssoise) dünyaca ün yapmış çorba çeşitlerindendir (Aktaş ve Özdemir, 2012). Fransız mutfağının lezzetli olmasını sağlayan bir diğer unsur mutfakta kullanılmakta olan etlerdir. Genellikle; dana, kaz, ördek, tavuk, domuz, kuzu etleri tercih edilmektedir. Ördeğin yağı ve ciğeri de kullanılmaktadır. Deniz ürünleri ve balıklar da Fransız mutfağında kendilerine yer bulmaktadır (Korkutata ve Kapucuoğlu, 2019). 


Fransız mutfağını diğer mutfaklardan ayıran en önemli özelliklerinden birisi çeşitli soslara sahip olmasıdır. Yaygın olarak bilinen ve ana sos olarak kullanılmakta olan beşamel sostur. Beşamel sosa farklı malzemeler eklenerek çeşitli soslar da mutfağa kazandırılmıştır. Fransız mutfağında yemeklere lezzet vermek için baharattan ziyade soslar kullanılmaktadır. Her yörenin de kendine özgü sosları bulunmaktadır (Grolier, 2005). Fransız mutfak kültüründe yemeğin lezzeti kadar sunumu da önem taşımaktadır. 


Ana yemekler genel itibariyle etlerden oluşmakta ve bu yemeklerin sosları ayrı bir tencerede pişirilerek servisten hemen önce ete ilave edilmektedir. Ayrıca tabaklara garnitür olarak çeşitli sebzeler de eklenmektedir (Aktaş ve Özdemir, 2012). Fransız mutfağında sebze çeşitlerinden, patlıcan, yeşil fasulye, lahana, pırasa, patates, domates ve mantar yer almaktadır. 


Meyve çeşitlerinden ise, kiraz, armut, çilek, elma, portakal gibi meyveler tüketilmektedir (Korkutata ve Kapucuoğlu, 2019). Fransız mutfak kültüründe yer alan ve dünyaca ünlü olan yemeklere çorbalardan; Balkabağı Çorbası, Soğan Çorbası, sebze yemeklerinden; Bordo Usulü Mantar, Kereviz Sote, balıklardan; Tereyağlı Dil Balığı, Bezelyeli Ördek, et yemeklerinden; Marengo Usulü Dana, Patlıcanlı Kuzu Pirzolası, Şaraplı Bonfile, soslardan; Bearnez, Beşamel, Ayoli soslar ve son olarak tatlılardan; Profiterol, Krem Karamel örnek olarak verilebilir (Grolier, 2005). Ayrıca Fransız mutfağında, kurbağa bacağı, salyangoz ve kaplumbağa da sevilerek tüketilmektedir (Göller, 2015).


Hint Mutfağı Nedir? Hint Mutfağının Özellikleri Nelerdir?


Hindistan, köklü tarihi ve kültürü ile birlikte en eski medeniyetlerinden biri olma özelliğini taşıyan bir ülke konumundadır (Çakmak, 2017). Hint mutfak kültürü sadece Hindistan ile kalmamış, Pakistan, Bangladeş, Sri Lanka gibi ülkelerde de etkisini göstermektedir. Birçok dini inanışın, etnik ve coğrafi çeşitliliğin bulunması, Hint mutfak kültüründe önemli bir etkiye sahiptir (Közleme, 2012). Hint mutfağı, Moğollar zamanında Orta Asya, İran gibi kültürlerin pişirme tekniklerinden etkilenmiş ve badem, badem sütü, kurutulmuş meyveler, safran gibi ürünler Hint mutfağına dâhil olmuştur (Demir, 2015). Ayrıca Hindistan’ın kuzey bölgesinde Türklerin ve Moğolların etkisi vardır ve kuzeyde et tüketimi ile birlikte pişirme yöntemlerinde de Ortadoğu ve Orta Asya’nın etkisi görülmektedir. Güney bölgelerde ise vejetaryen beslenme şekli daha yaygındır (Közleme, 2012).


Birçok dini inanışı içerisinde bulunduran Hindistan’da, Hindular sebze yemekleri ve pirinci tercih ederken, Müslümanlar daha çok et ya da deniz ürünlerini ekmek ile birlikte tüketmeyi tercih etmektedirler. Hint mutfak kültüründe yemekler, “Katoris” denilen metalden veya muz ağacının yapraklarından yapılmış olan kapların içine koyularak “Thalis” denilen yine metalden veya muz ağacı yapraklarından yapılan düz bir tepside servis edilmektedir (Demir, 2015). 


Hint mutfağında yemekten sonra bazı baharat ve aromaların birleştirilerek ortaya çıkardığı “Paan” denilen bir karışım sunulmaktadır. Bu karışımın tüketilmesinin amacı, yemeklerden sonra nefesin tazelenmesidir (Demir, 2015). Hint mutfak kültüründe genel itibariyle yemeklerde çatal ve bıçak takımları kullanılmamakla birlikte yere oturarak yemek yeme tercih edilmektedir (Susever, 2014).


Genel itibariyle bol baharat kullanılan yemekler ve tavuk yemeklerinden oluşan Hint mutfağında, gerek kullanılan malzemeler gerekse pişirme tekniklerinden ötürü yemekler bölgelerden ziyade mahalleler arasında bile farklılık göstermektedir (İnce, 2016; Çakmak, 2017). Bu bağlamda Hint mutfağının bölgelere göre değerlendirilmesi daha doğrudur. Sulak ve yağışlı olan güney ve Bengal bölgelerinde genellikle pirinç ve balık rağbet görürken, kurak ve çöl iklimine sahip olan kuzey bölgelerde mutfakta buğday ve et kullanılmaktadır (Közleme, 2012; Polat, 2019). Kuzey bölgelerde et ile birlikte ekmek de çok tüketilen besinler arasındadır (Özgen, 2019). 


Hint mutfağında, güney kesimlerde yemeklerde baharat daha çok kullanılırken; kuzey kesimlerde ise daha az tercih edilmektedir (Közleme, 2012). Hint mutfağında yaygın kullanılan bir besin kaynağı olan pirincin ise ülkede birçok çeşidi üretilmektedir. Bunlardan en ünlü ve kaliteli olanı, uzun tanelere sahip, sarımsı bir renk taşıyan ve tatlımsı özelliği ile kendine özgü bir kokuya sahip olan “Basmati” pirincidir (Çildir, 2014; Barut, 2016).


Hint mutfak kültüründe baharat önemli bir üründür. Türkiye’de bilinenin aksine “köri” tek başına bir baharat değildir. Hint mutfağında köri, soslu yemeklerin ifade edilmesinde kullanılmaktadır. Hint mutfak kültüründe baharat karışımının adı “masala” diye geçmektedir ve her bölgeye has birçok masala çeşidi bulunmaktadır (Demir, 2015). Özellikle baharatı ile ünlü olan Hint mutfağı, kendine has lezzetleri ve baharat çeşitleri ile özgün bir mutfak olarak dünyanın önemli mutfakları arasında kendisinden söz ettirmektedir (Közleme, 2012). 


Hint mutfak kültürü içerisinde sütlü tatlılar da önemli bir konumdadır. Sütlü tatlıların yapımında genellikle manda sütü kullanılmaktadır. Manda sütü kaynatılarak içerisine hiçbir madde eklenmeden oluşan tortu kullanılarak sütlü tatlılar yapılmaktadır (İnce, 2016). Hint mutfağında yer alan yemeklere; Murgi Curry (Tavuk Köri), Puri, Sami Kebap, Bakri Curry (Kuzu Köri) ve Gajar ka halwa (Havuç Helva) örnek olarak verilebilir (Polat, 2019).


İspanyol Mutfağı Nedir? İspanyol Mutfağının Özellikleri Nelerdir?


Tarih boyunca İspanya coğrafyası üzerinde birçok dini inanışın yaşamış olması ve farklı krallıkların kurulması, İspanya mutfak kültürünün gelişmesinde önemli bir etkiye sahiptir (Özen, 2016). Tarihi süreç içerisinde Fenikeliler, Yunanlılar, Romalılar ve Arapların İspanya üzerine yaptıkları fetihler bu mutfak kültürünü oldukça etkilemiştir. Bununla birlikte, İspanya krallığının himayesi altında Christopher Columbus’un Amerika’yı keşfetmesi ve İspanyolların Amerika Kıtasını istila etmeye başlamaları ile İspanyol mutfak kültürü ve Amerikan kültürü bir etkileşime girmiştir (Dilsiz, 2010). Günümüzde İspanyol mutfağı, gerek ülkenin coğrafi konumundan gerek köklü tarihinden dolayı dünyanın zengin mutfakları arasındadır (Akyürek, 2018).


Gün içerisinde sık sık yiyecek tüketen İspanyollar güne “desayuno” adıyla anılan, kahve, ekmek, reçel ve yağdan oluşan hafif bir kahvaltı öğünü ile başlamaktadırlar. Öğlen vakti yaklaşırken saat 11 gibi ikinci kahvaltı öğünlerini tüketmektedirler. Saat 13 sularında “tapas” diye adlandırılan küçük mezeler ve kanepeleri yemektedirler. “Comido” adı verilen öğlen yemeklerini saat iki ile üç arasında yiyen İspanyollar, akşamüstü çay ve bisküvi tüketmektedirler. “Cena” adı verilen akşam yemeklerini genellikle geç saatlerde ve uzun sürede yiyerek gün içerisindeki öğünlerini tamamlamaktadırlar (Dilsiz, 2010; Altaş, 2019).


İspanyol mutfak kültürünün önde gelen iki yemeği “paella” ve “gazpacho”dur. Soğuk bir çorba çeşidi olan gazpacho, genel itibariyle Endülüs bölgesinde yaygın olarak tüketilmektedir. Paella ise tavuk, balık, deniz ürünleri, sebze ve pirinç ile tavada pişirilmekte olan safranlı bir yemektir. İspanya’nın Valencia bölgesine ait olan paella, ülkenin her yerinde pişirilmekte ve severek tüketilmektedir (Özgen, 2019). Paella, yoksul halkın ellerindeki bütün malzemeler ve pirinç kullanılarak hazırlanmaktadır ve yemeğin üzerinin yumuşak kıvamda, altının ise gevrek ve karamelize olması gerekmektedir (Altaş, 2019).


İspanyol mutfağında genel itibariyle et ve balık yemekleri tercih edilmekle birlikte sebze yemeklerine de yer verilmektedir. İspanyol mutfak kültüründe yemeklerin pişirilmesinde bol yağ kullanılmaktadır (Susever, 2014). İspanyol mutfağında yaygın olarak zeytinyağı tercih edilmektedir (Özgen, 2019). Yemekler kısık ateşte hızlı bir şekilde pişirilerek tüketilmektedir. Yemeklerde sos kullanımı ise pek rağbet görmemektedir (Dilsiz, 2010). İspanyol mutfak kültüründe yemekler ile birlikte genellikle şarap ve meyvelerden üretimi yapılan “sangria” tüketilmektedir (Susever, 2014). İspanyol mutfağında önemli bir yere sahip olan peynirler, keçi, inek ve beş yaşından büyük olan ya da damızlık dışında bırakılmış olan dişi koyun olarak anılan “marya” sütünden yapılmaktadır (Altaş, 2019). Paella, Churros, Gazpacho, Tortillas de Patatas gibi dünyaca ünlü yemekleri bünyesinde barındıran İspanyol mutfağı, köklü geçmişiyle dünyanın önemli mutfakları arasındadır (Bardi ve ark., 2008; Girgin, Demir ve Çetinkaya, 2017).


İtalyan Mutfağı Nedir? İtalyan Mutfağının Özellikleri Nelerdir?


Roma İmparatorluğu’nun Akdeniz’e hâkim olduğu zamanlara dayanan İtalyan mutfak kültürü, Rönesans ile birlikte bütün Avrupa kıtasına yayılmış ve adından söz ettiren bir mutfak kültürü haline gelmiştir (Mat, 2004). İtalyan mutfağı, yemek yapımında kullanılan bol çeşitli malzemeleri ve bol yemek çeşitleriyle sadece Avrupa’nın değil dünyanın da sayılı mutfaklarından birisi olmuştur (Aktaş ve Özdemir, 2012). Roma İmparatorluğu’nun mutfak kültürünün mirasçısı olarak görülen İtalyan mutfağında bulunan ana yemekler hamur kaynaklıdır. İtalyan mutfağında, Fransa ve Osmanlı gibi gelişmiş bir saray mutfağı bulunmamıştır. 


Buna rağmen halkın mutlu bir hayat sürerek yeme içme keyiflerine önem vermesi özgün bir İtalyan mutfağının ortaya çıkmasında etkili olmuştur (Közleme, 2012).


Her ne kadar İtalyan mutfağı denildiğinde akla gelen ilk yemekler pizza ve makarna olsa da İtalyan mutfağı sadece bu yemeklerden oluşmamaktadır. İtalyan mutfak kültüründe deniz ürünleri, sebze ve et yemekleri de ön plana çıkmaktadır (Aktaş ve Özdemir, 2012; Özgen, 2019). Ayrıca pizza sadece İtalya’da değil tüm dünyada evrensel bir yemek haline dönüşmüştür (Közleme, 2012; Özgen, 2019). İtalyan mutfak kültüründe önemli bir konuma sahip olan makarnalar, İtalya’ya Marco Polo tarafından Çin’den getirilmiştir. Makarna İtalyanların icadı olmasa da, 17. yüzyıldan itibaren makarnayı kendine özgü bir hale getirmişler ve farklı bir boyut kazandırarak çeşitli makarnalar geliştirmişlerdir (Aktaş ve Özdemir, 2012; Közleme, 2012). 


İtalyan mutfak kültüründe yer alan makarnalar, renk ve şekillerinden dolayı birbirlerinden farklı isimlerle anılmaktadır. En çok tüketilen makarnalar arasında spagetti, tagliatelle, vermicelli, lazanya ve ravyoli bulunmaktadır. Makarna çeşitleri tüketilirken ilave soslar kullanılmaktadır. Bunlar; napoliten, bolonez, carbonora gibi soslardır (Aktaş ve Özdemir, 2012). Akdeniz mutfakları içerisinde İtalyan mutfak kültürü en yaygın olarak bilinenlerden biridir. 19. ve 20. yüzyıllarda İtalyan yemekleri, göçler ile birlikte tüm dünyaya yayılmaya başlamıştır. Son yıllarda ise dünyaca ünlenen İtalyan şeflerin de katkısı ile İtalyan mutfağı gastronomi turizminde de önemli bir yer almaya başlamıştır (Bardi ve ark., 2008).


İtalyan beslenme kültüründe günde üç öğün yemek yenilmektedir. Bu öğünlerin en ağır ve doyurucu olanı akşam öğünüdür (Aktaş ve Özdemir, 2012). Klasik bir İtalyan yemeği genel itibariyle dört bölümden oluşmaktadır. İlk olarak “antipasta” denen başlangıçlar, ikinci bölüm olarak “prim piati” olarak adlandırılan ve makarna veya pilavdan oluşmakta olan ara sıcaklar, üçüncü bölümde “secondo piati” denen ana yemekler ve son bölümde “dolce” adı verilen tatlılar olarak sınıflandırılabilir (Susever, 2014).


Bir Akdeniz ülkesi olan İtalya için zeytin ve zeytinyağları, yemeklerde ve salatalarda kullanılan vazgeçilmez bir besin maddesidir. Yemekler, koyu yeşil renge sahip en kaliteli zeytinyağları kullanılarak pişirilir ve yemeklerin lezzetli olmasını sağlayan unsur bu yağın kullanılmasıdır (Dilsiz, 2010). İtalyanlar baharat yolunu İspanyollar ve Portekizlilere kaptırdıktan sonra doğu baharatından çok kendi baharat türlerine yönelmişlerdir. Fesleğen, tarhun ve sarımsağı yemeklerde tatlandırıcı olarak kullanmışlardır. 


Bu durum İtalyan mutfağının özgünlüğünü yakalamasına da etki etmiştir (Közleme, 2012). İtalyan mutfak kültürü genellikle hamur işleri ile bilinse de salata çeşitliliklerinin, zeytinyağlı yemeklerinin bolluğundan dolayı sağlıklı bir mutfaktır (Dilsiz, 2010). Zeytinyağlı yemekler, pizza ve makarnalar dışında İtalyan mutfağında yer alan yüzlerce çeşit peynir vardır. Bunlara, dünyaca ünlü parmesan, ricotta gibi peynirler örnek olarak verilebilir. Aynı zamanda İtalyan mutfak kültüründe şaraplarda kendilerine yer bulmaktadır. Özellikle Toscano bölgesinde yüksek kaliteli şarapların üretimi yapılmaktadır (Özgen, 


2019). İtalya mutfak kültüründe yer alan yemeklere örnek olarak; çorbalardan dünyaca ünlü Minestrone, Toscano, İtalyan Tavuk Çorbası, sebze yemeği olarak; Parma Kuşkonmazı, Mantarlı Ispanak ve Roma Usulü Ispanak Kavurma, balık yemeklerinden; Sirke Soslu Somon ve Uskumru Dolması, et yemeği olarak; Dana Budu Milanez, Şaraplı Sığır Bifteği ve Sicilya Usulü Biftek Sarma ve son olarak tatlılardan; Gevrek Kek, Napolitan Taneli Kek ve Ekmekli Puding örnek olarak verilebilir (Mat, 2004).


Rus Mutfağı Nedir? Rus Mutfağının Özellikleri Nelerdir?


Rusya’nın, geniş bir coğrafya ve köklü bir tarihe sahip olması, mutfak kültürüne de etki etmiştir. Soğuk ve sert coğrafi koşullara sahip bir ülke olan Rusya’da, genellikle vücuda enerji sağlayan ve sıcak tutan besin maddeleri tercih edilmektedir (Dilsiz, 2010). Rus mutfak kültürünün oluşumunda, iklimin, yeni keşfedilmiş besin maddelerinin mutfağa girmesi, komşu ülkelerinin ve özellikle Fransız mutfağının etkisi olmuştur (Közleme, 2012). Rus mutfağında ayrıca çok kültürlülüğün etkisi de görülmektedir.


Ülke genelinde buğday, darı ve çavdarın sıklıkla ekilmesi ekmek, tatlı çeşitleri ve alkollü içecek olan bira ile votkanın yapılması için bir zemin hazırlamıştır (Vatan, 2019). Ülke genelinde soğuk bir iklim yaşanmasına rağmen, Rus mutfak kültüründe her yörenin çeşitli yemekleri mevcuttur. Rus mutfağında çorbalar sofraların vazgeçilmez besin maddesidir ve sıklıkla tüketilmektedir (Köksal, 2016). Kuzey kesimlerde “shchi” denilen (lahanalı ve balıklı çorba), genellikle lahana ve arpa içeren yemekler tercih edilmektedir. 


Güneyde ise “borsc” çorbası ve Don bölgesinde “ucha” adı verilen balık ve domates ile yapılan balık çorbası yaygındır (Dilsiz, 2010). Bölgelere göre farklılık göstermesine rağmen Rus mutfağının ortak özellikleri de bulunmaktadır. Ülke genelinde deniz ürünleri sıklıkla tüketilen besinlerdendir. Kahvaltıda bile deniz ürünlerinin sevilerek tüketildiği bilinmektedir. Bir diğer ortak özellik ise baharat, otlar ve genel itibariyle yemeklerin tümünde kullanılan kremalardır (Közleme, 2012).


Rus mutfak kültürü anıldığında ilk akla havyar, mersinbalığı ve dünyaca ünlü çorbaları gelmektedir (Özgen, 2019). Rus mutfak kültüründe kahvaltılarda yiyeceklerin yanında, süt, çay, kahve ve meyve suları tercih edilmektedir. Öğle yemeği Rus toplumunda önemli bir öğündür. Ruslar yemeklerde başlangıcı genellikle çorbayla yapıp ana yemek olarak et ile devam ederler. Soğuk bir iklime sahip olunduğu için sıklıkla et tüketilmektedir (Vatan, 2019). Rus mutfak kültürünün temel besin ögeleri tahıllar ve sebzelerdir. 


Ekmek ve lapalar (kaşalar) tahıllardan yapılırken, sebzelerden çeşitli çorbalar ve hamur işlerinde kullanmak üzere iç harçlar hazırlanmaktadır (Köksal, 2016). Rus mutfağında en çok kullanılan sebzeler arasında lahana, pancar, turp, patates ve fasulye yer almaktadır (Özgen, 2019). Mantar ise birçok yemekte kullanılmaktadır (Vatan, 2019). Rus mutfak kültüründe domuz, sığır, kuzu, kümes ve av hayvanlarının etlerinden yararlanılmaktadır (Köksal, 2016). Rus mutfağının tatlılarında ise yaban mersini ve ribes gibi orman meyveleri ile bal kullanılmaktadır. 


Ayrıca, Sibirya’da sert içkilerin yapımında da bal kullanıldığı bilinmektedir (Vatan, 2019). Rus mutfak kültüründe votkadan sonra en çok tüketilen içecek olarak çavdar ekmeğinin mayalanması ile yapılan “kvas” gelmektedir. Mors, sbiten ve ba şarabı da diğer tüketilen içecekler arasındadır. Rus mutfak kültüründe çay da severek tüketilen içecekler arasında bulunmaktadır. 


Rusların çay geleneğinde semaver de önemli bir konumdadır (Köksal, 2016). Rus mutfak kültüründe yer alan başlıca yemeklere çorbalardan; Borş Çorbası, Rassolnik Çorbası, Balık Çorbası, sebze yemeklerinden; lahana kavurması, Fırında Mantarlı Patates, balıklardan; Sudak Pilaki, Biralı Sazan Balığı, Moskova Usulü Fırında Balık, et yemeklerinden; dünyaca ünlü Beef Stroganoff, Rus Köftesi Tefteli, mezelerden; Matriyoşki, Şelyodka Pod Şuboy ve son olarak tatlılardan; Paskalya Kuliç, İrmikli Babka Tatlısı örnek olarak verilebilir (Nevruzova, 2005).


Türk Mutfak Kültürü Nedir? Türk Mutfak Kültürünün Özellikleri Nelerdir?


Türk milletinin köklü ve uzun bir tarihe sahip olması, Türk mutfak kültürünün dünyanın en zengin ve en önemli mutfaklarından birine dönüşmesine katkı sağlamıştır. Türk mutfağının zenginliği, yemek çeşitlerinin çok sayıda olmasından anlaşılmaktadır (Tezcan, 2000). Türk mutfak kültüründe yemek yeme, yalnızca beslenme ihtiyacını karşılama işlemi olarak değil, sosyal bir düzen sağlama yolu olarak da görülmektedir. 


Bu duruma, komşuların veya misafir topluluklarının özel sofralarda ağırlanması örnek olarak verilebilir (Gültekin, 2014). İlk olarak Orta Asya’da ortaya çıkan ve göçebe bir yaşam tarzını benimseyen Türkler, Anadolu coğrafyasına ulaşana kadar geçtikleri güzergâhlardaki mutfak kültürlerinden etkilenmişler ve kendi mutfak kültürlerini şekillendirmeye başlamışlardır. Türklerin yeme içme alışkanlıklarında Anadolu’ya ulaşana kadar değişimler görülse de, sahip oldukları mutfak kültürlerini muhafaza etmişlerdir (Kızıldemir, Öztürk ve Sarıışık, 2014; Demirgül, 2018). Türk mutfak kültürü genel itibariyle; Orta Asya, Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi olarak bölümlere ayrılmaktadır (Durlu Özkaya ve Cömert, 2017).


İlk olarak Orta Asya döneminde yaşayan Türklerin ana yemek maddelerinin buğday ve buğday unundan elde ettikleri hamur işleri olduğu bilinmektedir (Kızıldemir, Öztürk ve Sarıışık, 2014). Bununla birlikte Türkler, buğdayı çorba ve yemek yapımlarında da kullanmışlardır (Durlu Özkaya ve Cömert, 2017). Geçimini hayvan yetiştiriciliği ile sağlayan ve göçebe bir hayat yaşamını benimseyen Türk toplumlarında et ve sakatatlar, beslenme alışkanlıklarında önemli bir konumda bulunmuştur (Güldemir, 2014). Ayrıca yetiştirdikleri hayvanların sütlerini ve süt ürünlerini de sıkça tüketmişlerdir. Hem sütü hem de sütten elde ettikleri yoğurt ve ayranı sürekli kullanırken tereyağı, peynir gibi ürünleri de kış aylarına hazırlık amacıyla üretmişlerdir (Gökdemir, 2009; Oğuz, 2016).


Orta Asya’da Türkler göçebe bir hayat sürdükleri ve zorlu kış şartlarına sahip coğrafi bölgelerde yaşadıkları için yiyeceklerini korumak amacıyla; kurutma, konserve ve kavurma gibi muhafaza yöntemlerini kullanmışlardır (Ünver Alçay ve ark., 2015; Durlu Özkaya ve Cömert, 2017; Şengül ve Türkay, 2017; Sabbağ ve Boğan, 2019). Bu yiyeceklere örnek olarak; kurutma yöntemi ile elde edilen ürünlerden olan pastırma ve sucuk verilebilir (Durlu Özkaya ve Cömert, 2017; Şengül ve Türkay, 2017). Orta Asya Türk topluluklarında; kurutma işlemi ile muhafaza ettikleri meyvelere “kak”, etlere “yazok veya kak et”, süt ve yoğurda ise “kurut” adı verildiği bilinmektedir (Sabbağ ve Boğan, 2019).


Uygurlarla birlikte göçebe yaşam biçiminden yerleşik hayata geçiş yapıldıktan sonra, Türklerin yaşamında sebze ve meyvelerin üretimi ve tüketiminde artış olmaya başlamıştır. Patlıcan “bütüge”, fasulye “bosu”, pancar “dönüşge”, biber “burç”, soğan ve kabak tüketilen yaygın sebzelerdendir. Meyvelerden ise karpuz, kavun, üzüm ve elma örnek olarak verilebilir (Kılıç ve Albayrak, 2012; Durlu Özkaya ve Cömert, 2017). Türkler ürettikleri sebze ve meyveleri zorlu kış aylarında tüketmek amacıyla da kurutarak muhafaza etme yöntemini kullanmışlardır. İçeriğinde şeker oranı yüksek olan meyveleri hoşaflık olarak kurutan Türkler, çeşitli sebzeleri ise salamura ve turşu yöntemleri ile muhafaza etmişlerdir (Gökdemir, 2009).


Orta Asya’dan göç ederek Anadolu coğrafyasına gelen Türk topluluklarının mutfak kültürü, Selçuklular döneminde Arap, İran gibi çeşitli kültürlerden etkilenerek daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Yaşanan bu gelişmeler Selçukluların mutfağında, kendilerine özgü pişirme teknikleri, yemek çeşitleri ve muhafaza yöntemlerinin oluşmasına katkı sağlamıştır (Şanlıer, Cömert ve Durlu Özkaya, 2012; Önçel, 2015; Oğuz, 2016). Selçuklu mutfağında et, un ve yağ en çok kullanılan besin maddeleri olarak öne çıkmaktadır (Güler, 2010; Önçel, 2015; Oğuz, 2016). 


En çok kuzu ve keçi eti tüketen Selçuklularda aynı zamanda sakatat tüketimi de yaygındır (Güler, 2010; Akın, Özkoçak ve Gültekin, 2015). Et yemeklerinden “Biryan” olarak adlandırılan kebapların sıklıkla mutfaklarda tercih edildiği bilinmektedir (Erdoğan Aracı, 2016).


Bütün öğünlerin yanında ekmek tüketen (Közleme, 2012) Selçuklularda, ekmek yapımında buğday unu kullanımı tercih edilmiştir (Özgüdenli ve Uzunağaç, 2014). Günümüz Türk mutfağında da sıklıkla kullanılan erişteyi, ilk kez Selçukluların yaptığı ve “ürge” isminde bir erişte çorbasının yapıldığı bilinmektedir (Özçelik Heper ve Karaca, 2019). Ayrıca bu dönemde Selçuklu mutfak kültüründe tarhana çorbası da tüketilmiştir (Şengül ve Türkay, 2017).


Selçuklu mutfak kültüründe yemeklerde tatlandırıcı ve lezzet verici olarak tuz ve zeytinyağı kullanılmaktaydı (Durlu Özkaya ve Cömert, 2017; Özçelik Heper ve Karaca, 2019). Anadolu coğrafyasının verimli topraklarında yaşamalarından dolayı, birçok sebze ve meyve Selçuklu mutfağında önemli bir yere sahip olmuştur. Patlıcan, turp, şalgam gibi sebzeler sıklıkla tüketilirken, meyvelerden elma, üzüm ve eriğin tüketildiği bilinmektedir. Ayrıca, Selçuklu döneminde de Orta Asya’da olduğu gibi meyveler kış ayları için kurutma yöntemi ile muhafaza edilmiştir (Akın, Özkoçak ve Gültekin, 2015). 


Yine Orta Asya’da olduğu gibi Selçuklu mutfak kültüründe de süt ve türevleri büyük bir öneme sahiptir. Sütten ayran, tereyağı, yoğurt ve çeşitli peynirlerin üretildiği Selçuklu mutfak kültüründe, özellikle tereyağın bolca tüketildiği ve önemli bir besin maddesi olduğu bilinmektedir (Sürücüoğlu ve Özçelik, 2007; Akın, Özkoçak ve Gültekin, 2015; Durlu Özkaya ve Cömert, 2017). Selçuklu mutfağında un, pirinç ve sütle yapılan tatlılar ile birlikte helva ve zerde gibi hafif tatlılar yer almaktaydı. 


Bununla birlikte baklavanın da bu dönemde mutfaklarda bulunduğu bilinmektedir (Akın, Özkoçak ve Gültekin, 2015; Durlu Özkaya ve Cömert, 2017; Özçelik Heper ve Karaca, 2019). Selçuklu mutfak kültüründe yer alan ve günümüzde de tüketilen birçok yiyecek bulunmaktadır. Bu yiyeceklere; etli pide, pastırma ve tutmaç örnek olarak verilebilir (Sürücüoğlu ve Özçelik, 2007; Önçel, 2015; Oğuz, 2016).


Coğrafi olarak kıtaları birleştiren bir noktada bulunan Osmanlı İmparatorluğu’nun içerisinde birçok farklı kültürün bulunması, iklim çeşitliliği ve verimli toprakların olması mutfak kültürünün de gelişmesini sağlamıştır (Arslan, 2010). 


Türk mutfağı Orta Asya ve Selçuklu dönemlerinden sonra Osmanlı döneminde de gelişmeye devam etmiş ve en gösterişli olduğu zamanlara ulaşmıştır (Aktaş ve Özdemir, 2012; Şanlıer, Cömert ve Durlu Özkaya, 2012). Osmanlı döneminde Türk mutfağının zengin bir mutfağa dönüşmesinin en önemli sebepleri olarak; Türklerin Orta Asya’dan beri köklü kültürel geçmişe sahip olmaları ve Osmanlı İmparatorluğu’nun birden çok ulusu bünyesinde barındırması gösterilebilir (Durlu Özkaya ve Cömert, 2017). 


Osmanlı zamanında Türk mutfağının gelişim göstermesindeki bir diğer önemli etken ise Osmanlı devletinin İpek ve Baharat yollarının kontrolünü elinde bulundurmasıdır (Eren, 2011). 15. yüzyıl itibari ile Osmanlı İmparatorluğu döneminde Türk mutfak kültürü bazı değişimler geçirirken, yemeklerdeki çeşitlilik de artmıştır. Bu değişim ve çeşitlilik artışı, öncelikle Osmanlı saray mutfaklarında gerçekleşmiştir (Bilgin, 2008). 


Mutfak kültüründe çeşitliliğin oluşmasında Osmanlı devletini ziyaret eden ve sarayda ağırlanan misafirlerin önemli bir etkisi bulunmaktadır (Akın, Özkoçak ve Gültekin, 2015). Ayrıca Osmanlı padişahları, elçilere ve ülkeyi ziyaret eden yabancı konuklara ziyafet sofralarında sunulmak üzere, aşçılara yeni yemekler geliştirmeleri için imkân sunmuşlardır (Sürücüoğlu ve Özçelik, 2007). Özellikle Fatih Sultan Mehmet döneminde, saray içerisinde bulunan mutfaklar büyütülmüştür ve padişahın beğenisine sunulacak yemekler aşçılar arasında rekabet oluşturduğu için, mutfak kültüründe yemek çeşitliliği artış göstermiştir (Akın, Özkoçak ve Gültekin, 2015). 


Yine Fatih Sultan Mehmet döneminde 1453 yılında İstanbul’un fethinden sonra Osmanlı mutfağında deniz ürünlerinin de tüketim seviyesi artış göstermiştir (Güler, 2010; Hatipoğlu, 2014; Önçel, 2015). Bununla birlikte İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet bir kanunname yayınlayarak, yemek yeme kurallarını ve adabını belirlemiş ve bu düzeni uygulamaya geçirmiştir (Sürücüoğlu ve Özçelik, 2007).


Osmanlı mutfak kültüründe yoğurt, sebze, et ve sakatat kullanılarak yapılmakta olan ve önemli bir yer teşkil eden çok sayıda çorba çeşidi bulunmaktadır. Bu çorbalara; düğün çorbası, işkembe çorbası, havuç çorbası ve tarhana çorbası örnek olarak verilebilir (Durlu Özkaya ve Cömert, 2017; Solmaz ve Dülger Altıner, 2018).


Orta Asya ve Selçuklu dönemi Türk mutfağında olduğu gibi, Osmanlı döneminde de et, süt, yoğurt, peynir, yağ vb. gibi hayvansal besinler en önemli besin maddeleri konumundadır (Sürücüoğlu ve Özçelik, 2007). Osmanlı beslenme kültürünün en önemli besin maddesi ettir ve en çok kuzu ve koyun eti tüketimi tercih edilmiştir. Ziyafetlerde et yemeklerinin sunulması bir üstünlük olarak kabul görmüştür. Devlet adamları, saray halkı ve yeniçerilerin her gün et tükettikleri bilinmektedir. Dini inançlardan dolayı yasaklı olan domuz eti hiç tüketilmezken, av etleri de pek fazla tercih edilmemiştir (Durlu Özkaya ve Cömert, 2017). Osmanlı mutfağında yemekleri tatlandırmak amacıyla birçok baharat kullanıldığı bilinmektedir. 


Bu baharat türlerinden en yaygın olanları; kimyon, safran, hardal, kırmızıbiber ve tarçındır. Ayrıca yemeklerin yapımında sarımsak, soğan, fesleğen ve nane de sıklıkla kullanılmıştır (Baysal, Merdol ve Taşçı, 2005; Akın, Özkoçak ve Gültekin, 2015). Osmanlı mutfağında önemli besin maddelerinden biriside şüphesiz sebzelerdir. Sebze yemekleri etli veya etsiz olarak hazırlanmaktaydı. Borani, dolma, sarma gibi yemeklerin sıklıkla yapıldığı bilinmektedir. Günümüz Türk mutfağında sıklıkla kullanılmakta olan domates (dolayısıyla salça), fasulye, patates gibi sebzeler, Osmanlı mutfak kültüründe ancak Amerika kıtası keşfedildikten sonra 20. yüzyılın başlarında kullanılmaya başlanmıştır (Durlu Özkaya ve Cömert, 2017).


Osmanlı mutfağında birçok tatlı çeşidi bulunmaktadır. En çok tüketilen tatlı baklava ve zerdedir. Ayrıca helvaların da sıklıkla sevilerek tüketildiği bilinmektedir (Bilgin, 2008). Osmanlı dönemi Türk mutfak kültüründe içecek olarak ise şerbetler önemli bir konumda bulunmaktaydı. Bu dönemde şerbetlerin ününün Avrupa sınırlarına kadar ulaştığı da bilinmektedir (Sarıoğlan ve Cevizkaya, 2016). Şerbetler ile birlikte kahve, hoşaf ve bozanın da bu dönemde sıklıkla tüketimi olmuştur (Durlu Özkaya ve Cömert, 2017).


Osmanlı İmparatorluğu’nun özellikle Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde sınırlarını genişletmesi ve Avrupa ile temasların daha yakından olmaya başlaması, Osmanlı mutfak kültüründe bulunan; erişte, dolma, yoğurt, baklava ve şerbet gibi ürünlerin Osmanlı sınırları dışına çıkmasına sebep olmuştur. Benzer şekilde İtalya mutfağından makarna, Fransız mutfağından ise pasta, Osmanlı mutfağına dışarıdan giren ürünler arasında bulunmaktadır (Akın, Özkoçak ve Gültekin, 2015). 


Ayrıca 19. yüzyılda yalnızca yemekle kalmayıp sofra adabıyla da Avrupa’dan etkilenmelerin başladığı görülmektedir. Bu duruma örnek olarak; yerde yemek yeme geleneğinin, masa ve sandalyeye dönüşmesi ve ortadan yenen yemekler yerine kişiye özel tabakların kullanılması, çatal ve bıçak gibi servis takımlarının sofralarda yer alması verilebilir (Güler, 2010).


Selçuklu ve Osmanlı mutfak kültürlerinin günümüz Türk mutfak kültürü üzerinde önemli bir etkisi bulunmaktadır (Gültekin, 2014). Geçmişte olduğu gibi günümüz Türk mutfağında da tahıllar, etler ve bitkisel ürünler ana besin maddeleri konumunda yer almaktadır. Bulgur, pirinç, mercimek gibi tahıllar ile et ve süt ürünlerinin kullanımı halen yaygın bir şekilde devam etmektedir. Ayrıca Cumhuriyetin ilanından sonra patates, fasulye ve domates gibi Amerika menşeili ürünlerin üretiminin artması ve bu sebzelerin mutfaklarda sıklıkla yer alması, günümüz Türk mutfağında çeşitlilik oluşmasını sağlamıştır (Sabbağ ve Boğan, 2019). Bu sebzeler ve özellikle domatesten elde edilen salça bugün hala Türk mutfak kültüründe en çok kullanılan besin maddelerindendir.


Orta Asya’dan beri Türk mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olan ve her dönemde sıklıkla tüketilen süt ve süt ürünleri günümüz Türk mutfağının da temel yapı taşlarından birini oluşturmaktadır. Yoğurt, ayran ve peynir gibi süt türevleri günümüz Türk mutfağında da severek ve sıklıkla tüketilmektedir. 


Ayrıca Türkiye’de her bölgenin kendine özgü (Civil, Ezine, Tulum vb.) birçok çeşit peyniri bulunmaktadır. Genel olarak ise en çok beyaz peynir tüketimi mevcuttur (Sabbağ ve Boğan, 2019). Günümüz Türk mutfağında geçmişe nazaran et yeme alışkanlıkları farklılık göstermektedir. Geçmişte daha çok kuzu eti tüketen Türkler, günümüzde dana etini daha çok tercih etmektedirler (Közleme, 2012). Ayrıca kırmızı et fiyatlarının son zamanlarda artış göstermesi, kanatlı hayvanların tüketimini artırmıştır (Sabbağ ve Boğan, 2019).


Osmanlı ve Selçuklu zamanlarında olduğu gibi günümüz Türk mutfak kültüründe de çorbalar önemli bir konumda bulunmaktadır. Günün üç öğününde tüketilen birçok çeşit çorba mevcuttur. En sık tüketilen çorbalar arasında bulunan mercimek, ezogelin, tarhana ve işkembe ise hemen hemen Türkiye’nin her bölgesinde sevilerek tüketilmektedir (Kızıldemir, Öztürk ve Sarıışık, 2014). Günümüz Türk mutfak kültüründe sebzelerden yapılan yemekler genelde kıyı kesimlerinde sıklıkla tercih edilmektedir. 


Bu yemeklerin yapımında genellikle zeytinyağı kullanılmaktadır. İç ve doğu kesimlerde yapılan sebze yemeklerinde ise et kullanımı yaygındır. Geçmişte olduğu gibi günümüz Türk mutfağında da elma, üzüm, kavun, karpuz gibi meyvelerin tüketimi yaygın bir şekilde devam etmektedir (Sabbağ ve Boğan, 2019). 


Börek, mantı, erişte gibi hamur işleri günümüz Türk mutfağında da sıklıkla yapılmakta ve sevilerek tüketilmektedir. Tatlı çeşitliliği de Cumhuriyet dönemi ile birlikte artış göstermeye başlamıştır.Özellikle sütlü ve şerbetli tatlılar sıklıkla tercih edilmektedir. Baklava çeşitleri, tulumba, revani, sütlaç, kazandibi gibi tatlılar sofralarda en çok yer alan tatlılar olarak ortaya çıkmaktadır (Aktaş ve Özdemir, 2012). Günümüz Türk mutfağının genel özellikleri ile ilgili bilgiler aşağıdaki gibi sıralanabilir (Önçel, 2015; Durlu Özkaya ve Cömert, 2017):


• Her öğünde ekmek kesinlikle tüketilir.

• Ekmekle birlikte hamur işleri de Türk mutfak kültüründe önemli bir konumdadır.

• Hemen hemen her yemeğin pişirilmesinde soğan kullanılmaktadır.

• Yemeklerde kullanılan soğan, kıyma, et veya salça öncelikle bir süre yağ ile kavrulur ve daha sonra su ilave edilir.

• Türk mutfağında yemeklerde sos servisi bulunmamaktadır.

• Türk mutfağında önemli bir konumda yer alan bir diğer besin maddesi yağlardır. Türkiye’nin hemen hemen bütün bölgelerinde tereyağı tüketimi varken, zeytinyağı genel itibariyle batı bölgelerde tercih edilmektedir.

• Yoğurt en önemli yiyeceklerden biridir. 


Sonuç

İnsanoğlunun en önemli fizyolojik ihtiyacı yaşamlarını devam ettirebilmek adına yemek yeme olduğu için, beslenme ve mutfak kültürü yaşamın önemli bir unsuru konumundadır. Bir toplumun mutfak kültürü, coğrafi ve iklim şartlarına, tarım alanlarının verimliliklerine, diğer toplumlar ile ilişkilerine ve dini inanışlara göre şekillenmektedir. Çin, Fransız ve Türk mutfaklarının dünyanın önde gelen mutfakları olarak gösterilmesinin en önemli sebepleri; mutfak kültüründe birçok yemek çeşidine sahip olmaları ve bu yemeklerin ülke sınırları dışarısında da ünlerinin yayılmış olmasıdır. 


Türklerin Orta Asya’dan Anadolu’ya gelene kadar birçok medeniyetle etkileşime geçmesi, Anadolu coğrafyasının hem verimli toprakları hem de geçmişten günümüze birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olması, Türk mutfağında yemek çeşidinin artmasını sağlamıştır. Türkiye’nin her bölgesinin kendisine özgü yöresel ürünleri bulunmaktadır. Dolayısıyla bu ürün çeşitliliği, Türk mutfağının dünyanın en önemli mutfakları arasında yer almasını mümkün kılmıştır. 


Son zamanlarda turistlerin bir ülkeyi ziyaret etme tercihlerinde mutfak kültürünün önemli bir etkiye sahip olduğu bilinmektedir. Bu sebeple ülkelerin mutfak kültürlerinin, özellikle yöresel ve kendine özgü ürünlerinin gastronomi turizmi kapsamında bir turizm aracı olarak kullanılması, hem ülke hem de turizm endüstrisi içerisinde yer alan işletmeler için önem arz etmektedir. Bu nedenle, pek çok çeşit yemeğe sahip olan Türk mutfağının gastro turistlerin ilgisini çekmesi açısından tanıtımı ve pazarlanması elzemdir. 


Bununla birlikte; farklı iki mutfak kültürünün tek bir tabakta sunulması anlamına gelen füzyon mutfak uygulamalarının, gastronomide yeni trendler arasında yer alan moleküler gastronomi uygulamalarının, siyah yiyeceklerin, yeşil ve farklı tematik restoranların yaygınlaşması, turistlerin gastronomi turizmine yönelik olan ilgi ve taleplerinin artmasını mümkün kılabilir.


Kaynakça


Akın, G., Özkoçak, V. & Gültekin, T. (2015). Geçmişten Günümüze Geleneksel Anadolu Mutfak Kültürünün Gelişimi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 30, 33-51.

Aktaş, A. & Özdemir, B. (2012). Otel İşletmelerinde Mutfak Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.

Akyürek, S. (2018). Investigation of Similarities and Differences of Turkish and Spanish Cuisine Cultures. Turkish Studies, 13(3), 49-64.

Altaş, A. (2019). Güney Avrupa Mutfağı. M. Sarıışık & G. Özbay (Ed.), Uluslararası Gastronomi. Ankara: Detay Yayıncılık.

Arslan, Ö. (2010). Yabancı Turistlerin Yiyecek İçecek İşletmeleri, Personeli ve Türk Mutfağına İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi: Alanya Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.

Bardi, C., Gioffre, R., Mari, G. & Blasi, C. (2008). Akdeniz Mutfakları, (P. Erdoğan, Çev.). İstanbul: Alfa Basım Yayın Dağıtım.

Barut, M. (2016). Hint Mutfağı. https://www.gezimanya.com/Yazilar/hint-mutfagi. Erişim Tarihi: 17.05.2019.

Baysal, A., Merdol, T. K. & Taşçı, N. Ç. (2005). Türk Mutfağından Örnekler. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.

Bilgin, A. (2008). Klasik Dönem Osmanlı Saray Mutfağı. A. Bilgin & Ö. Samancı (Ed.), Türk Mutfağı. Ankara: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.

Cengiz, O. (2010). 14-15. Yüzyıl Divanlarında Mutfak Kültürü. (Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya. Çakıcı, A. C. & Eser, S. (2016). Yabancı Mutfak Şefleri Gözüyle Türk Mutfağına İlişkin Bir Değerlendirme. Journal of

Tourism and Gastronomy Studies, 4 (Özel Sayı), 215-227.

Çakmak, M. (2017). Uluslararası Mutfakların Ana Yemeklerinin İçeriği Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya.

Çildir, S. (2014). Hint Mutfağı ve Hindistan Yemekleri. https://www.geziseli.com/hint-mutfagi-ve-hindistan-yemekleri/. Erişim Tarihi: 17.05.2019.

Demir, F. (2015). Hindistan’ın Renkli Yemek Kültürü: Hint Mutfağı Üzerine. https://www.themagger.com/hint-mutfagi/. Erişim Tarihi: 17.05.2019.

Demirgül, F. (2018). Çadırdan Saraya Türk Mutfağı. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 105-125.

Dilsiz, B. (2010). Türkiye’de Gastronomi ve Turizm (İstanbul Örneği). (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, İstanbul.

Durlu Özkaya, F. & Cömert, M. (2017). Türk Mutfağında Yolculuk. Ankara: Detay Yayıncılık.

Düzgün, E. & Durlu Özkaya, F. (2015). Mezopotamya’dan Günümüze Mutfak Kültürü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(1), 41-47.

Erdoğan Aracı, Ü. (2016). Türk Mutfağı. H. Kurgun & D. Bağıran Özşeker (Ed.), Gastronomi ve Turizm. Ankara:

Detay Yayıncılık.

Eren, D. (2011). Alternatif Bir Turizm Çeşidi Olarak Mutfak Turizminin Değerlendirilmesine İlişkin Sektör Temsilcilerinin

Görüşlerinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi), Düzce Üniversitesi, Düzce.

Girgin, G. K., Demir, Ö. & Çetinkaya, V. (2017). Dünyanın En İyi Mutfakları ve Türk Mutfağı. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5 (Özel Sayı 2), 219-229.

Gökdemir, A. (2009). Mutfak Hizmetleri Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.

Göller, V. (2015). Yerel Yemek Tüketiminin Turist Motivasyonuna Etkisi: İspanya Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.

Grolier, P. (2005). Fransız Mutfağı. İstanbul: Dönence Yayınevi.

Güldemir, O. (2014). Orta Asya’dan Cumhuriyet Dönemine Türk Mutfağındaki Yemeklerin Değişimi: Yazılı Kaynaklar

Üzerinden Bir Değerlendirme. VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, Kuşadası, Aydın.

Güler, S. (2010). Türk Mutfak Kültürü ve Yeme İçme Alışkanlıkları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 25-30.

Gültekin, B. (2014). Kruvaziyer Turizmine Katılan Yabancı Turistlerin Türk Mutfağına İlişkin Algıları: Kuşadası Limanı Örneği (Yüksek Lisans Tezi), Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir.

Güripek, E. (2016). Uzak Doğu ve Avustralya Mutfağı. H. Kurgun & D. Bağıran Özşeker (Ed.), Gastronomi ve Turizm.

Ankara: Detay Yayıncılık.

Hatipoğlu, A. (2014). Osmanlı Saray Mutfağının Gastronomi Turizmi Çerçevesinde İncelenmesi. (Doktora Tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya.

İnce, C. (2016). Orta Asya ve Hindistan Mutfağı. H. Kurgun & D. Bağıran Özşeker (Ed.), Gastronomi ve Turizm. Ankara: Detay Yayıncılık.

Kılıç, S. & Albayrak, A. (2012). İslamiyet’ten Önce Türklerde Yiyecek ve İçecek. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(2),707-716.

Kızıldemir, Ö., Öztürk, E. & Sarıışık, M. (2014). Türk Mutfak Kültürünün Tarihsel Gelişiminde Yaşanan Değişimler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(3), 191-210.

Korkutata, A. & Kapucuoğlu, İ. (2019). Fransız Mutfağı. M. Sarıışık ve G. Özbay (Ed.), Uluslararası Gastronomi. Ankara: Detay Yayıncılık.

Köksal, S. (2016). Doğu Avrupa Mutfağı. H. Kurgun & D. Bağıran Özşeker (Ed.), Gastronomi ve Turizm. Ankara: Detay Yayıncılık.

Közleme, O. (2012). Türk Mutfak Kültürü ve Din. (Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.

Mankan, E. (2012). Yabancı Turistlerin Türk Mutfağına İlişkin Görüşleri: Ege Bölgesi Örneği. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.

Mat, E. C. (2004). İtalyan Mutfağı. İstanbul: Dönence Yayınevi.

Nevruzova, H. (2005). Rus Mutfağı. İstanbul: Dönence Yayınevi.

Oğuz, Z. (2016). Yerel Değerlerin Turizm Ürününe Dönüştürülmesinde Coğrafi İşaretlerin Kullanımı: Siirt İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Mardin Artuklu Üniversitesi, Mardin.

Önçel, S. (2015). Türk Mutfağı ve Geleceğine İlişkin Değerlendirmeler. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(4), 33-44.

Özçelik Heper, F. & Karaca, E. (2019). Türk Mutfağı. M. Sarıışık & G. Özbay (Ed.), Uluslararası Gastronomi. Ankara: Detay Yayıncılık.

Özen, E. A. (2016). Güney Avrupa Mutfağı, H. Kurgun & D. Bağıran Özşeker (Ed.), Gastronomi ve Turizm. Ankara: Detay Yayıncılık.

Özgen, I. (2019). Uluslararası Gastronomiye Genel Bakış. M. Sarıışık & G. Özbay (Ed.), Uluslararası Gastronomi. Ankara: Detay Yayıncılık.

Özgüdenli, G. O. & Uzunağaç, Ö. (2014). Selçuklu Anadolu’sunda Ekmek. Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(1), 43-72.

Polat, S. (2019). Uzakdoğu ve Avustralya Mutfağı. M. Sarıışık & G. Özbay (Ed.), Uluslararası Gastronomi. Ankara: Detay Yayıncılık.

Sabbağ, Ç. & Boğan, E. (2019). Türk Mutfağının Gelişim Sürecine Genel Bakış, M. Sarıışık & G. Özbay (Ed.), Ulusal Gastronomi ve Türk Mutfağı. Ankara: Detay Yayıncılık.

Sarıoğlan, M. & Cevizkaya, G. (2016). Türk Mutfak Kültürü: Şerbetler. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(14), 237-250.

Solmaz, Y. & Dülger Altıner, D. (2018). Türk Mutfak Kültürü ve Beslenme Alışkanlıkları Üzerine Bir Değerlendirme. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(3), 108-124.

Sonuç, N. (2016). Batı Avrupa Mutfağı. H. Kurgun & D. Bağıran Özşeker (Ed.), Gastronomi ve Turizm. Ankara: Detay Yayıncılık.

Susever, A. E. (2014). Pazarlama İletişimi Aracı Olarak Her Şey Dâhil Sisteminin Türk Mutfağı Tanıtımındaki Yeri. (Yüksek Lisans Tezi), Maltepe Üniversitesi, İstanbul.

Sürücüoğlu, M. S. & Özçelik, A. Ö. (2007). Türk Mutfak ve Beslenme Kültürünün Tarihsel Gelişimi. 38. International Congress of Asian and North African Studies, Ankara.

Şanlıer, N. (2005). Yerli ve Yabancı Turistlerin Türk Mutfağı Hakkındaki Görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 213-227.

Şanlıer, N., Cömert, M. & Durlu Özkaya, F. (2012). Gençlerin Türk Mutfağına Bakış Açısı. Milli Folklor, 94, 152-161.

Şengül, S. & Türkay, O. (2017). Türkiye’nin Yöresel Mutfakları. Ankara: Detay Yayıncılık.

Tezcan, M. (2000). Türk Yemek Antropolojisi. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.

Ünver Alçay, A., Yalçın, S., Bostan, K. & Dinçel, E. (2015). Orta Asya’dan Anadolu’ya Kurutulmuş Gıdalar. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 37, 83-93.

Vatan, A. (2019). Kuzey Avrupa Mutfağı, M. Sarıışık & G. Özbay (Ed.), Uluslararası Gastronomi. Ankara: Detay Yayıncılık.


Has aşçıbaşı Ahmet ÖZDEMİR olarak kaynak gördüğüm:

Sn. Emircan YILMAZ, Zuhal ÇİLİNGİR ÜK'a ilgili "Dünya Mutfakları Ve Türk Mutfak Kültürü" isimli akademik çalışmaları için yürekten teşekkür eder mesleki yaşamlarında başarılar dilerim. Profesyonel mutfaklarda, ilgili araştırmalarda ve gastronomi dünyasında ihtiyacı olanlar tarafından mutlaka örnek olarak dikkate alınacaktır.


7 Ocak 2022 Cuma

Zeytinyağı Turizmi Üzerine Yapılan Araştırmaların Sistematik Bir Derlemesi...

 Zeytinyağı Turizmi Üzerine Yapılan Araştırmalar


Zeytinyağı Turizmi Üzerine Yapılan Araştırmaların Sistematik Bir Derlemesi...
Eda ALPHAN*

Giriş

Zeytinyağı üretiminin dünya genelinde 3,199,400 tona ulaşması beklenmektedir. Bu üretimde ilk sırayı İspanya (1.633.000 ton) almakta olup, sırasıyla İtalya (270.000 ton), Yunanistan (240.000 ton), Türkiye (180.000 ton), Fas (140.000 ton) ve Tunus (130.000 ton) dünyada en fazla zeytinyağı üretimi yapan ülkeler olarak sıralanmaktadır. Zeytinyağı tüketiminin ise bu dağılıma paralel şekilde gerçekleşmesi beklenerek, tüketim düzeyinin Avrupa’da 1,696,030 ton, Amerika kıtasında 573,690 ton, Asya’da 384,810 ton, Afrika’da 269,650 ve Okyanusya’da 83,000 ton olduğu görülmektedir (Greek Liquid Gold.com, 2021).

Zeytinyağı, günümüzde yalnızca bir gıda maddesi olmanın ötesinde, turistik aktivitelerin önemli bir parçası haline gelmiştir. Hatta bunun da ötesine geçerek, yalnızca zeytinyağıyla ilgili aktivitelerin yer aldığı bir turizm çeşidi ortaya çıkmış ve bu yeni turizm çeşidi “Zeytinyağı Turizmi” olarak adlandırılmıştır. Özellikle turizm literatüründe zeytinyağı turizmine yönelik araştırmaların artan bir ilgiyle devam ettiği göze çarpmaktadır. 

Bu kapsamda zeytinyağı turizmi, literatürde yeni ve niş bir turizm çeşidi olarak incelenmekte ve konuyla ilgili yapılan araştırmalar genellikle zeytinyağının üretildiği bölgelere odaklanmaktadır. 

Bu araştırmalar genellikle İspanya, Yunanistan ve İtalya gibi zeytinyağı üretim potansiyeli yüksek olan bölgeleri kapsamaktadır (Hwang ve Quadri-Felitti, 2021). Araştırmaların bir kısmı zeytinyağı turizminin geliştirilmesi için arz yönünün kuvvetlendirilmesi ve bu noktada yapılması gerekenlere odaklanırken, diğer kısmı ise zeytinyağı turizmini turistler açısından inceleyerek talep perspektifinden bu turizmin yapısını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Mevcut araştırma kapsamında ise söz konusu bu makaleler belirli kriterler dâhilinde derlenerek gelecekte konuyla ilgili çalışma yapmak isteyen araştırmacılara rehberlik etmesi amaçlanmıştır.

Kavramsal Çerçeve

Zeytinyağı turizmi, dünya genelinde zeytin yetişen bölgeler ve zeytinyağı hakkında derinlemesine bilgi edinilebilecek tüm aktiviteleri kapsayan (zeytinyağıyla yapılan yemekleri deneyimleme, zeytin bahçelerinin bulunduğu özgün mimarisi olan yerlerde konaklama, zeytinyağıyla yapılan tedavi yöntemleri ve güzellik uygulamaları, rahatlama vb.) özellikle de kırsal alanlarda gerçekleşen ve gastronomiyle ilişkisi olan bir turizm biçimidir. 

Zeytinyağı turizmi kapsamında turistlere sunulan hizmetler; zeytinyağı üretilen yerlerin ya da fabrikaların ziyareti ve bu yerlerde yapılan kahvaltılar, zeytinyağı tadımı/ koklama atölyeleri ile zeytin yapım atölyeleri, rehber eşliğinde gerçekleştirilen kahvaltılar, zeytinyağı üretimine ilişkin bilgi edinme, zeytinyağı rotaları, zeytinyağı satışının yapıldığı özel mağazalara gidip alışveriş yapmak, zeytin ve zeytinyağına yönelik özel etkinlik ve fuarlar, zeytinyağı üretiminin yapıldığı koruma altına alınmış bölgelere yapılan ziyaretler gibi aktiviteler şeklinde sıralanabilir (Millan ve ark., 2014; Cankül ve Ezenel, 2018; Cehic ve ark., 2020). 

Bir turizm aktivitesi olarak düşünüldüğünde zeytinyağı üretiminin yapıldığı yerlere yapılan ziyaretlerin artış gösterdiği, bu talebi karşılamak amacıyla ise zeytinyağı rotaları veya zeytinyağı müzeleri gibi yapılanmaların oluştuğu dikkat çekmektedir. Uluslararası zeytinyağı konseyinin web sitesinde yer alan dünyadaki çeşitli zeytinyağı rotaları ve müzeleri Tablo 1’de gösterilmiştir. Buna göre dünyada en fazla zeytinyağı müzesi ve rotasına (19) sahip ülkenin İspanya olduğu göze çarpmaktadır. 

Ardından İtalya’nın en fazla zeytinyağı müze ve rotasına (6) sahip olduğu görülmektedir. Listede Türkiye’de yer alan zeytinyağı müzelerin de (3) bulunduğu dikkat çeken bir diğer unsurdur.

Tablo 1. Zeytinyağı Müzeleri ve Rotaları

Ülke

Müze veya Rota İsmi

Erişim Linki

Portekiz

Museu da Oliveira e do Azeite

https://museudoazeite.com

Fransa

Musée de l’olivier

http://ecomusee-olivier.com

Les vieux moulins

http://www.lesvieuxmoulins.com

Musée de l’olivier

http://ecomusee-olivier.com

Ecomusée de l’Olivier

www.ecomusee-olivier.com

Musée des Civilisations de l’Europe et de la Méditerranée – MuCEM

www.mucem.org

Yunanistan

Euromediterranean Foundation “The Routes of the Olive Tree”

www.olivetreeroute.gr

Musée de l’Olivier et de l’Huile Grecque à Sparte

https://www.piop.gr/en/diktuo-mouseiwn/Mouseio-Elias-KaiEllinikou-Ladiou/to-mouseio.aspx

Musée de l’Huile industrielle de Lesbos-Mytilène (MBEL)

www.piop.gr

İsrail

The Routes of the Olive Tree

www.routedesoliviers-israel.com

İtalya

Museo dell’ Olivo – Fratelli Carli

www.museodellolivo.com

Μusée de l’huile d’olive de la Sabine

-

Musée de l’Huile d’Olive – Huilerie Cisano del Garda

www.museum.it

Musée de l’Huile d’Olive Sant’Angelo de Graecis

-

Musée de la Civilisation de l’Olivier

www.protrevi.com/protrevi/musolivo.asp

Μusée de l’Olivier et de l’Huile – Fondation Lungarotti

www.lungarotti.it

İspanya

Museo del Olivo y del Aceite (Baena)

www.museoaceite.com

Museo etnográfico de Benalauria

www.molienda.com/museo.html

Museo del Aceite de Oliva Castillo de Tabernas


Castro del Rio

www.artesanosdelamaderadeolivo.com

Museo Hecoliva

http://www.hecoliva.com/principal.html

Museo Lagar del Mudo

www.lagardelmudo.com

Museo Hojiblanca

www.museohojiblanca.com

Museo de la Cultura del Olivo

www.museodelaculturadelolivo.com

Museo del aceite de la Muela

www.elmuseodelaceite.com

Almazara de las Laerillas

http://almazaralaerilla.es

Les Garrigues (Parque temático)

-

Museo del Aceite de Mondrón

-

Museo Activo del Aceite de Oliva y de la Sostenibilidad de Geolit

www.oliva.net

Fundación Patrimonio Comunal Olivarero

www.patrimoniolivarero.com

Red Olearum de Museos del Aceite de Oliva

www.museos.olearum.es

Centro de Interpretación Olivar y Aceite Comarca de La Loma

www.centrodeolivaryaceitelaloma.com

Centro del Olivar de Sierra de Adamuz

http://centrodelolivardesierradeadamuz.blog spot.com.es

Aceite de olivos milenarios -Territorio del Sénia

www.aceiteolivosmilenarios.com

Hacienda Guzmán

www.haciendaguzman.com

Türkiye

Adatepe Zeytinyağı Müzesi

www.adatepe.com

Egea Zeytinyağı Müzesi

http://www.egea.com.tr/MUZE,DP-7.html

Köstem Zeytinyağı Müzesi

https://www.zeytinyagimuzesi.com


Literatürde zeytinyağı turizmi; sürdürülebilir turizm, kırsal turizm, gastronomi turizmi ve özel ilgi turizmi gibi farklı bağlamlarda incelenmiştir. Bu bağlamların her biri birbiriyle ilişkili olup, yapılan araştırmalar zeytinyağı turizminin turist deneyimleri ve bölge ekonomisi için ne denli önemli olduğunu kanıtlamaktadır. Örneğin sürdürülebilir bir turizm çeşidi olarak düşünüldüğünde zeytinyağı, yetiştiği bölge için ekonomik bir geçim kaynağı olmanın yanı sıra, o bölgenin kültürünü ve gastronomisini yansıtan bir sembol konumundadır. 

Bu özelliğinden ötürü, zeytinyağı turizmi de sürdürülebilir kırsal turizmin yaratılması noktasında önemli bir girişim olarak adlandırılabilir. Çünkü bu turizm çeşidi, kırsal alanlarda yılın yalnızca belirli dönemlerinde gerçekleşen turizm çeşitlerinin aksine, turizmin mevsimselliğinin ortadan kaldırılmasına ve yılın her dönemi yapılabilmesine olanak tanımakta, bu yönüyle de en büyük ekonomik faydayı sağlamaktadır (Millan ve ark., 2014). 

Gastronomi turizmi açısından incelendiğinde ise zeytinyağı turizmi turistlere eşsiz deneyimler yaşatan önemli bir turizm çeşididir. Zeytinyağı turizminin ortaya çıkmasıyla birlikte zeytin üretim alanları yalnızca birer fabrika olma işlevine ek olarak, turistlerin eğlenceli deneyimler yaşayabileceği eşsiz mekânlara dönüşmüşlerdir.

Zeytinyağı turizmi eğlenceli bir deneyim olmasının yanı sıra bilgilendirici, sağlık, sosyal ve kültürel yönleri de barındıran bir deneyimi ifade etmektedir (Parrilla-González ve ark., 2020). Sözgelimi Hwang ve Quadri-Felitti (2021) yaptıkları araştırma ile zeytinyağı turizminin eğitim, estetik, eğlence ve kaçış boyutlarını içeren bir deneyim olduğunu belirtmiştir. 

Bu turizm çeşidinde turistler zeytinyağının üretimi ve bir zeytinyağının tat ve aromasına göre ne şekilde değerlendirilmesi gerektiğine ilişkin bilgi sahibi olmakta ve bu yolla eğitici bir deneyim yaşamaktadır. Zeytinyağının üretildiği bölge ya da kırsal alana yapılan ziyaretlerle ise turistler, şehir yaşamından uzaklaşarak bir kaçış deneyimi yaşamaktadır. 

Zeytinin yetiştiği doğal ortamda bulunmak turistlere estetik bir deneyim sağlarken, zeytinyağı yapımı için zeytinlerin bahçeden toplanması olayını seyretmek de eğlenceli bir deneyim sağlamaktadır. Araştırmacılar bahsi geçen bu boyutların her birinin turistler için memnuniyete neden olduğunu ileri sürmekte ve bunlar içerisinde ise en çok eğitim boyutunun zeytinyağı turizmi esnasında ön plana çıktığını vurgulamaktadırlar.

Parrilla-González ve arkadaşları (2020), özel ilgi turizmi kapsamında değerlendirildiğinde zeytinyağı turizminin, üretim sürecinin turistlerin özel ilgi ve motivasyonları tarafından yönlendirilen bir niş turizm çeşidi olduğunu ileri sürmektedir. Araştırmacılar zeytinyağı turizmini özel ilgi turizmi olarak değerlendirebilmek için dört unsurun varlığından söz ederek önerdikleri modelde bu unsurları; sürdürülebilirlik ve çevresel farkındalık, eşsiz/ duyusal deneyim, yerel kültürün tanıtımı, statü ve prestij imajı şeklinde sıralamıştır. 

Zeytinyağı turizmi soyut ve sürdürülebilir bir unsur olarak, sürdürülebilirliğe dayalı tarımsal faaliyetler içermekte ve bunun yanı sıra toplumdaki toprağa saygı duyma ve farkındalık duygusunu aşılamaktadır. Özellikle bu turizm çeşidinde turistler nihai ürün olan zeytinyağının toplanma aşamasından zeytinyağı üretimine kadar bütün aşamaları görme imkânına sahip olup, hem tüm duyularına hitap eden duyusal bir deneyim yaşamakta, hem de çok yönlü bir deneyim gerçekleştiğinden eşsiz bir deneyim elde etmektedir. 

Ayrıca turistlerin zeytinyağı üretilen bölgeye gelmesi, yaşadıkları deneyimi zenginleştirmekte ve yerel kültürün gelişmesine katkı sağlamaktadır. Zeytinyağı turizmi içerisindeki motivasyonları bakımından turistler etkinlik süresince kültürel ve kişilerarası nedenlerle katılım sağladıkları aktivitelerle, statü ve prestij kazanma arzusunda olmakta ve katıldıkları bu eşsiz aktivitelerle kendilerini farklı kılmak istemektedirler. Tüm bu özelliklerinden dolayı zeytinyağı turizmi özel ilgi turizmi kapsamında değerlendirilebilecek bir turizm çeşididir.

Zeytinyağı Turizmi Üzerine Yapılan Araştırmaların Sistematik Bir Derlemesi

Oplanıc ve arkadaşları (2020) zeytinyağı müzeleri ile zeytinyağı ile ilgili alışveriş yerlerini ziyaret eden turistlerin motivasyonlarını belirlemeye yönelik gerçekleştirdiği araştırma sonucunda en temel dört motivasyon kaynağının zeytinyağı tatmak, yüksek kategorideki zeytinyağlarını bulmak, zeytin ve zeytinyağı kültürü hakkında bilgi sahibi olmak ve kişisel yaşam deneyimini zenginleştirmek olduğunu ifade etmiştir. López-Guzmán ve arkadaşlar (2016) ise zeytinyağı turizminin gerçekleştiği alanları ziyaret eden turistlerin en temel motivasyon kaynağının coğrafi bölge hakkında bilgi sahibi olmak ve zeytinyağları hakkında bilgi sahibi olmak olduğunu tespit etmiştir.

Zeytinyağı turizmine ilişkin incelenen bir diğer kavram ise zeytin/ zeytinyağı turisti olarak tanımlanan kavramdır. Zeytin turisti (olive tourists) olarak tabir edilen turistler, tatilleri esnasında zeytin ve zeytinyağıyla ilgili aktivitelere katılım sağlama isteğinde olan kişileri ifade etmektedir (Millán-Vazquez de la Torre ve ark., 2017). Literatürde zeytinyağı turistlerinin demografik olarak genellikle 60 yaş ve üstü kadınlardan oluştuğu, bu kişilerin ortalama bir gelire sahip olduğu (1,501–2,500 Euro) ve üniversite mezunu kişilerden oluştuğu tespit edilmiştir (Agüera ve ark., 2017; Cehic ve ark., 2020; Oplanıc ve ark., 2020).

Yapılan araştırmalar zeytinyağı turistlerinin talep açısından değerlendirildiğinde bu turizm türü içerisindeki aktivitelere katılma istekleri, ihtiyaçları ve motivasyonlarının farklılaşabileceğini, bu yüzden bu turistlerin ortak ilgi, istek ve ihtiyaçları doğrultusunda çeşitli şekillerde gruplandırılabileceğini ortaya koymuştur (Pulido-Fernández ve ark., 2020). Pulido-Fernández ve arkadaşları (2020) yaptıkları araştırma sonucunda, zeytinyağı turistlerini dört gruba ayırarak bu grupları; hevesli turistler, deneyimsel turistler, yarım günlük ziyaretçi olan turistler ve istekli turistler olarak adlandırmıştır. Bu gruplamaya göre hevesli turistler, zeytinyağı çeşitleri arasındaki farkları öğrenmeye heveslidir. 

Bu kişiler sağlıkları için fayda sağlayacak aktivitelere katılma arzusundadırlar. Deneyimsel zeytinyağı turistlerinin ise temel motivasyonu farklı zeytinyağları hakkında bilgi edinmektir. Bu tip turistler, zeytinyağına ilişkin edindikleri bilgileri eğitim veya kariyerleri doğrultusunda kullanmak ve turizmin yeni bir biçimini keşfetmek arzusundadırlar. 

Yarım günlük ziyaretçiler olarak tanımlanan zeytinyağı turistlerinin temel motivasyon kaynağı, zeytinyağı üretiminin yapıldığı coğrafyaları ziyaret etmek ve koruma altına alınmış alanları keşfetmektir. Bu kişilerin diğer motivasyonları ise zeytinyağının duyusal özellikleri konusunda bilgi sahibi olmak ve zeytinyağı hakkındaki bilgilerini artırıp bu bilgileri kariyer ve iş yaşamında kullanmaktır. Son olarak istekli turistler olarak adlandırılan grupta yer alan turist türlerinin temel motivasyon kaynağı, zeytinyağının duyusal özellikler hakkında bilgi edinmek ve koruma altına alınmış bölgeleri ziyaret etmektir.

Murgado-Armenteros ve arkadaşları (2021) yaptıkları araştırma sonucunda turistlerin zeytinyağı turizmine katıldıkları destinasyonlarda önem verdikleri faktörleri dört boyut altında toplayarak bunları; destinasyonun ulaşılabilirliği, destinasyonda bulunan olanaklar ile zeytinyağı turizmiyle ilgili aktiviteler, bu aktiviteleri gerçekleştirirken kültür ve doğal çevreyle iç içe olma fırsatının bulunması ve kaliteli bir alt yapı ile zeytinyağı turizmini bütünleyici aktivitelerin olması şeklindedir. 

Araştırmacılar turistlerin söz konusu bu taleplerine ilişkin zeytinyağı pazarında oluşan turist kategorilerini ise üç tipolojiye ayırarak bunları; güvenlik ve konfor arayan turistler, talepkâr turistler ve ulaşılabilirlik arayışındaki turistler şeklinde adlandırılmaktadır. Çalışmanın kavramsal çerçevesi kapsamında zeytinyağı turizmine ilişkin tanımlamalar verildikten sonra literatürde konuyla ilgili yapılan araştırmalara ilişkin yazar tarafından yapılan değerlendirmelere yer verilmiştir.

Yöntem

Bu araştırma kapsamında Web of Science (WOS) veri tabanında, zeytinyağı turizmine ilişkin yapılmış makaleler sistematik biçimde derlenmiştir. Bu makalelere erişim sağlamak amacıyla tarama yapılırken belirli anahtar kelimeler kullanılmış ve ulaşılan makaleler değerlendirilmiştir. Tarama yapılırken ulaşılan 17 adet İngilizce makale ile 1 adet Türkçe makale incelemeye alınmış, anahtar kelime olarak ise “olive oil tourism” ile “oleotourism” kelimeleri kullanılmıştır. 

Veri tabanında makaleleri arama kriteri olarak ise “topic” kısmı seçilerek, belirlenen bu anahtar kelimelerin geçtiği konuları barındıran makaleler tercih edilmiştir. Ayrıca bu makalelerin “Hospitality and Leisure Sport Tourism” alanında olması bir diğer kriter olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda ulaşılan 18 makaleye ilişkin bilgiler, bulgular bölümündeki tablolar yardımıyla sunulmaktadır.

Bulgular

Bu bölümde zeytinyağı turizmine yönelik yapılan makalelerin yayınlandığı dergiler, bu makalelere hangi ülkelerden katkı yapıldığı, makalelerin yayın yılı, sıklıkla tekrar eden anahtar kelimeler, araştırmalara katkı yapan üniversiteler, kullanılan yöntemler, veri toplama teknikleri ve araştırmalarda yapılan analizler gibi bilgiler derlenerek tablolar halinde sunulmuştur. Buna göre ilk olarak Tablo 2’de zeytinyağı turizmine ilişkin yapılan araştırmaların yayınlandığı dergiler ve yayın yılları yer almaktadır.

Zeytinyağı Turizmi Üzerine Yapılan Araştırmaların Sistematik Bir Derlemesi

Tablo 2. Zeytinyağı Turizmine İlişkin Araştırmalar Yayınlayan Dergiler (2016-2021)

Dergi Adı

Yıl

Makale Sayısı

Toplam (%)

Journal of Tourism and Cultural Change

2021

1

6

Sustainability

2018- 2020

6

32

Tourism and Hospitality Management

2016-2020

3

16

Heliyon

2019

2

10

International Journal of Gastronomy and Food Science

2021

1

6

Tourism Management Perspectives

2017

1

6

Cuadernos de Turismo

2017

1

6

Acta Turistica

2020

1

6

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi

2018

1

6

Tourism Recreation Research

2021

1

6

Toplam


18

100


Tablo 2 incelendiğinde, zeytinyağı turizmini konu alan araştırmaların 2016 yılında yapılmaya başlandığı görülmekle beraber, bu araştırmaların 2018 yılı ve sonrasında artış gösterdiği göze çarpmaktadır. Yapılan araştırmaların en fazla “Sustainability” (%32) dergisinde yayınlandığı görülerek ikinci sırada ise “Tourism and Hospitality Management” dergisinin (%16) yer aldığı tespit edilmiştir. Bu bakımdan değerlendirildiğinde zeytinyağı turizminin çoğunlukla “sürdürülebilirlik” ile “turizm ve otelcilik” alanlarında incelendiğini söylemek de mümkündür. 

Tablo 3’te zeytinyağı turizminin konu alındığı çalışmalarda sıklıkla kullanılan anahtar kelimeler yer almaktadır. Tabloda anahtar kelimelerin çalışmalarda kullanıldığı orijinal (İngilizce) halleri ile Türkçeleri yer almaktadır.

Tablo 3. Zeytinyağı Turizmine İlişkin Araştırmalarda Kullanılan Anahtar Kelimeler



Anahtar Kelimeler

Makalelerde Yer Alan Orijinal Hali


Makalelerde Yer Alan Türkçesi

Olive Oil


Zeytinyağı

Olive Oil Tourism / Oleo Tourism / Olive Tourism


Zeytinyağı Turizmi/ Zeytin Turizmi

Experience Economy


Deneyim Ekonomisi

Special Interest Tourism


Özel ilgi Turizmi

Sustainable Tourism


Sürdürülebilir Turizm

Gastro Tourism


Gastronomi Turizmi

Rural Area


Kırsal Alan

Olive Oil Tourist


Zeytinyağı Turisti

General Interest Tourism


Genel İlgi Turizmi

Tourism


Turizm

Tourism Management


Turizm Yönetimi

Local Food


Yerel Yiyecek

Demand


Talep

Rural Development


Kırsal Gelişim

Gastronomy


Gastronomi

Tourist Perceptions


Turist Algıları

Visitors Motivation


Ziyaretçi Motivasyonları

Agritourism


Kırsal Turizm

Sustainability


Sürdürülebilirlik

Sustainable Development


Sürdürülebilir Gelişim

Food Tourısm


Yiyecek Turizmi

Rural


Kırsal


Tablo 3’ de yer alan zeytinyağı turizmine yönelik yapılan araştırmalarda kullanılan anahtar kelimeler incelendiğinde bu araştırmaların çoğunlukla sürdürülebilirlik, özel ilgi turizmi, yerel yiyecekler, zeytinyağının talep yönünü oluşturan unsurlar, gastronomi ve gastronomi turizmi ve kırsal turizm temalarında yoğunlaştığı söylenebilir. Tablo 4 ise zeytinyağı turizmi konusuna katkı yapan ülkeler listelenmektedir. Buna göre bu konuya ilişkin en fazla araştırma yapan ülkenin İspanya (%54) olduğu görülmektedir. Bu durumun İspanya’nın zeytinyağı üretim potansiyelinin büyüklüğünden kaynaklandığını söylemek mümkündür.

Tablo 4. Ülkeler Bazında Makale Sayıları

Ülke

Makale sayısı

Toplam (%)

Çin*

1

6

Amerika Birleşik Devletleri*

İspanya

10

54

Hırvatistan

2

11

Dominik cumhuriyeti

2

11

Türkiye

1

6

İtalya

1

6

Şili

1

6

Toplam

18

100


*İki ülke tarafından yapılan ortak yayını ifade etmektedir

Tablo 5’ te zeytinyağı turizmine ilişkin araştırmalara katkı veren üniversiteler ve bu yayınların gerçekleştirildiği yıllar yer almaktadır. Tablodaki bilgiler değerlendirildiğinde bu konudaki ilk araştırmanın 2016 yılında Dominik Cumhuriyeti’ndeki UTESA (Santiago Teknoloji Üniversitesi) Üniversitesi’nde yer alan araştırmacılar tarafından gerçekleştirildiği göze çarpmaktadır. Bu konuda en fazla (%17) araştırma yayınlayan üniversitenin ise İspanya’ da yer alan Jaen Üniversitesi olduğu göze çarpmaktadır.

Tablo 5. Zeytinyağı Turizmine İlişkin Araştırma Yapan Üniversiteler ve Yayın Yılları

Üniversiteler

Yıllar

Makale Sayısı

Toplam (%)

Hong Kong Polytechnic University

2021*

1

5

The Pennsylvania State University

University of Jaén

2019- 2020

3

17

University of Zagreb

2020

1

5

University of Extremadura

2019-2021

2

11

University of Cordoba

2020-2021

2

11

Universidad Loyola Andalucía

2017

1

5

Universidad Tecnológica de Santiago

2017

1

5

Institute of Agriculture and Tourism

2020

1

5

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

2018

1

5

University of UTESA

2016

1

5

University of Naples

2018

1

5

University Federico II of Naples

2020

1

5

University of Extremadura

2019-2021

2

11

Universidad de Sevilla

2018*

1

5

Universidad Autónoma de Chile

TOPLAM


18

100


*İki üniversite tarafından yapılan ortak yayını ifade etmektedir

Tablo 6’da ise zeytinyağı turizmine yönelik yapılan araştırmaların metodolojik alt yapısına ilişkin bilgiler sunmaktadır. Bu konuda yapılan çalışmalar gerçekleştirilirken sırasıyla en çok nicel (10 makale), nitel (6 makale) ve karma yöntemlerin (2 makale) benimsendiği ön plana çıkmıştır. Nicel yöntemlerin benimsendiği araştırmalarda veriler yüz yüze veya çevirim içi şekilde uygulanan anket formları aracılığıyla toplanmıştır. 

Nitel yöntemlerin kullanıldığı araştırmalarda ise dış kaynaklardan yararlanma, literatür taraması ve uzman görüşü alma, yarı yapılandırılmış mülakat, çevirim içi olarak internetten veya web sayfalarını inceleyerek veri toplama biçimindeki tekniklerin kullanıldığı görülmüştür. Karma yöntemlerin kullanıldığı araştırmalarda ise anket ve derinlemesine mülakat teknikleri birlikte kullanılarak veriler toplanmıştır. Bahsi geçen veri toplama teknikleri ile elde edilen verilerin analizleri Tablo 6’da yer almaktadır.

Tablo 6. Zeytinyağı Turizmine İlişkin Yapılan Araştırmaların Metodolojik Altyapısı

Kullanılan Yöntem

Veri Toplama Tekniği

Yapılan Analizler

Sayı

Karma Yöntem

Anket

Derinlemesine Mülakat

Tek değişkenli, iki değişkenli ve çok değişkenli analizler Açıklayıcı faktör analizi

T testi

SWOT analizi

ARIMA modeli (Otoregresif entegre hareketli ortalama )

2

Nitel Yöntem

Dış kaynaklardan yararlanarak veri toplama

Literatür taraması ve uzman görüşü alma

Yarı yapılandırılmış mülakat

İnternet veya web sayfalarını inceleyerek veri toplama

İkincil veri analizi

Bibliyografi analizi ve uzman görüşü

SWOT analizi

Tümevarımsal keşif analizi

Üçgenleme (Triangulation)

İçerik analizi

Gözlem

6

Nicel Yöntem

Yarı yapılandırılmış anket formu

Anket formu

Çevirim içi anket

Regresyon analizi

Betimsel analiz

Faktör Analizi

Korelasyon Analizi

Kümeleme Analizi

Yapısal Eşitlik Modellemesi

Ki kare analizi

Güvenirlik analizi

Tek değişkenli ve iki değişkenli analizler (ortalama ve varyans analizleri) PLS yöntemi ile yapısal eşitlik modellemesi

10

Toplam

18


Tablo 7’de zeytinyağı turizmine ilişkin yapılan araştırmaların yazarları, araştırmanın gerçekleştiği bölge ve bu araştırmaların amaçları yer almaktadır. Tablo 8’ de ise bu araştırmalarda zeytinyağı turizminin incelendiği bağlam ile hangi bakış açısına göre değerlendirme yapıldığı yer almaktadır. Araştırmaların amaçları doğrultusunda incelendiğinde mevcut araştırma kapsamında bu iki tablonun bir arada yorumlanması gerektiği düşünülmektedir. Çünkü bu araştırmalar incelendiğinde, araştırmacıların zeytinyağı turizmine yönelik çalışma yapma amaçlarının iki yönlü olduğu görülmektedir. 

Bunlardan birincisi zeytinyağı turizmini talep yönüyle inceleyip, bu turizme katılan turistlerin motivasyonlarının, turist profilleri ve tipolojilerinin neler olduğunu belirlemek ve buna uygun planlamaların yapılabilmesi için önerilerde bulunmak amacını taşıyan araştırmalardır. İkincisi ise zeytin ve zeytinyağı üretimi yaparak bu üretimi turistik bir ürüne dönüştürüp, zeytinyağına ilişkin yeni bir turizm türü yaratmayı amaçlayan arz tarafını değerlendirmeyi amaçlayan çalışmalardır. 

Bu araştırmalarda ister arz isterse de talep yönüyle incelensin, zeytinyağı turizminin incelendiği bağlamlar değişiklik göstermektedir. Bu kapsamda incelendiğinde zeytinyağı turizmi; gastronomi turizmi, sürdürülebilir turizm, kırsal turizm ve özel ilgi turizmi bağlamlarında incelenmiş bir konudur. Söz konusu bilgilere ilişkin detaylar Tablo 7 ve Tablo 8’de yer almaktadır.

Tablo 7. Zeytinyağı Turizmine İlişkin Yapılan Araştırmalar

Kaynak

Ülke

Araştırmanın Amacı

López-Guzmán ve ark., (2016)

İspanya

Zeytinyağı ve turizm arasındaki ilişkiyi anlayarak, zeytinyağı turizmine katılan turistlerin sosyo-demografik özelliklerini, seyahat motivasyonlarını, ziyaret ettikleri coğrafyaya ilişkin değerlendirmelerini tespit edip, zeytinyağı alanına yönelik bilgilerini ortaya koymak ve bu kişilerin seyahatlerine ilişkin memnuniyetlerini belirlemektir.

Agüera ve ark., (2017)

İspanya

Endülüs’ü ziyaret eden zeytinyağı turistlerinin sosyo-demografik özelliklerini belirlemek, destinasyonda katılım sağladıkları aktiviteleri belirlemek, söz konusu destinasyonu neden ziyaret ettiklerini ortaya koyarak bu ziyaretleri sonucundaki değerlendirmelerini tespit etmek ve seyahate ilişkin memnuniyet düzeylerini ortaya koymak

Cankül ve Ezenel, (2018)

Türkiye

Bodrum yarımadasının zeytinyağı turizmi potansiyelini ortaya çıkarmak

Millán ve ark., (2018)

 İspanya

Zeytinyağı turist profiline göre Endülüs’te oluşan zeytinyağı arzını belirlemek ve talebe en uygun sürdürülebilir ürünü sunmak için talep gelişimini projelendirmek

Tregua ve ark., (2018)

İspanya

Zeytinyağı turizminin gelişimini sağlayan temel unsurların neler olduğunu ortaya koymak

Folgado- Fernandez ve ark., (2019)

İspanya

İspanya’da sürdürülebilir bir alternatif olarak ortaya çıkan zeytinyağı turizminin gelişim alanlarını belirlemek

Hernández- Mogollón ve ark., (2019)

-

Zeytinyağı turizminin bilimsel alanda ne şekilde kabul gördüğünü ortaya koymak amacıyla bu konuyla ilgili yapılmış araştırmaları bibliyografi analizine tabi tutup, sonuçları değerlendirmek

Pulido-Fernández ve ark., (2019)

İspanya

Yeni bir turizm tipolojisi olarak ortaya çıkan zeytinyağı turizmini tanımlamak ve bu turizm türü içerisinde yer alan temel aktivitelerin neler olduğunu belirlemek

Cehic ve ark., (2020)

Hırvatistan

Hırvatistan’da zeytinyağı turizminin geliştirilebilmesi için gerekli unsurları belirleyip, bu unsurları Hırvatistan’ın mevcut durumu ile karşılaştırmak, ayrıca bu turizm türünün gelecekte de gelişiminin sağlanabilmesi için bir rehber sağlamak

D’auria ve ark., (2020)

İspanya

İtalya

Hırvatistan

İspanya, İtalya ve Hırvatistan’ın zeytinyağı turizmi açısından potansiyellerini karşılaştırarak, bu üç ülkede bu tür bir turizmin gelişmesi için yapılması gerekenleri ortaya koymak

Moral-Cuadra ve ark., (2020)

İspanya

Zeytinyağı turizmine bağlı olarak ortaya çıkan motivasyonun gastronomik deneyim üzerindeki etkisini ölçmek

Oplanıc vd. (2020)

Hırvatistan

Zeytinyağı müzelerini ziyaret eden turistlerin motivasyonlarını belirlemek

Parrilla-González ve ark., (2020)

İspanya

Zeytinyağı turizmini özel ilgi turizmi kapsamında incelenmiş, bu turizm çeşidinin bileşenlerini ortaya koymak ve bileşenler arasındaki olası ilişkilerin neler olduğunu tespit etmek

Pulido-Fernández ve ark., (2020)

İspanya

Zeytinyağı turistlerinin profillerini belirleyerek, bu turistlerin zeytinyağı turizmine olan taleplerine ilişkin motivasyonlarını, isteklerini ve ihtiyaçlarını ortaya koymak

Di-Clemente ve ark., (2021)

İspanya

İspanya’da yaşayan bölge sakinlerinin zeytinyağı turizmine ilişkin davranışları ile rasyonel ve duygusal tepkilerini araştırmak

Hwang ve Quadri-Felitti, (2021)

Kaliforniya

Amerika’daki zeytinyağı turistlerinin özelliklerini belirleyerek, turistlerin bu turizme yönelik motivasyon ve memnuniyetlerini ortaya koymak

Murgado- Armenteros ve ark., (2021)

İspanya

Zeytinyağı turistlerinin gittikleri destinasyonda önem verdikleri değişkenlerin neler olduğunu belirleyerek, bu turistleri talep ve isteklerine göre kategorize etmek


Tablo 8. Araştırmalarda Zeytinyağı Turizminin İncelendiği Bağlam ve Bakış Açısı


Kaynaklar

İncelendiği Bağlam


Bakış Açısı







López-Guzmán ve ark., (2016)



X


X


Aguera ve ark., (2017)




X

X


Cankül ve Ezenel, (2018)




X

X

X

Millán ve ark., (2018)

X



X

X


Tregua ve ark., (2018)

X


X



X

Folgado- Fernandez ve ark., (2019)

X



X


X

Pulido-Fernández ve ark., (2019)


X





Cehic ve ark., (2020)


X




X

D’auria ve ark., (2020)



X



X

Moral-Cuadra ve ark., (2020)




X

X


Oplanıc ve ark., (2020)


X


X

X


Parrilla-González ve ark., (2020)


X



X


Pulido-Fernández ve ark., (2020)


X



X


Murgado- Armenteros ve ark., (2021)

X




X



Sonuç

Bu araştırma kapsamında, zeytinyağı turizminin turizm literatüründe ne şekilde incelendiğini ortaya koymak amacıyla ilgili çalışmalar sistematik bir biçimde değerlendirilmiş ve konuyla ilgili çalışma yapmak isteyen araştırmacılar için bütüncül bir bakış açısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. 

Zeytinyağı turizminin hem turistik deneyimler açısından hem de bölgesel kalkınma açısından oldukça önemli bir pazar türü olduğunu söylemek mümkündür. Zeytinyağı turizmi doğa dostu yapısı, mevsimsellik özelliğinin bulunmayışı ve bölgesel katkıları sayesinde sürdürülebilir bir turizm türüdür. Aynı şekilde içerisinde yer alan tadım, zeytinyağı üretim yerlerinin ziyaret edilmesi, zeytin ve zeytinyağıyla ilgili aktiviteler ile turistlerin deneyime aktif şekilde katılımlarını sağlayıp, yaşadıkları deneyimi eşsiz bir ürüne dönüştürmelerine imkân tanımaktadır. 

Bunun sonucunda da gastronomik deneyimler ve hatırlanabilir deneyimler için önemli bir rol üstlenmektedir.

Bu açıdan bakıldığında zeytinyağı turizminin kavramsal yapısının ortaya konulması, talep ve arz yönlerinin akademik bir bakış açısıyla değerlendirilmesi, bölge açısından sağladığı katkılar, tehlikeler, güçlü ve zayıf yönleri şeklinde incelemelerde bulunulması, bu turizm türünün gelişimi ve literatürde ilişkili olduğu kavramlara katkısı olması bakımından oldukça büyük bir önem taşımaktadır. 

Yapılan bu inceleme ile zeytinyağı turizmine ilişkin araştırmaların artan bir ilgiyle devam ettiği ve bu çalışmalar ile zeytinyağı turizminin farklı bakış açılarıyla değerlendirildiği görülmektedir. Özellikle Türkiye gibi zeytinyağı üretim potansiyeli bulunan ülkelerin bu pazarı anlamak ve stratejilerini söz konusu bu pazara uygun şekilde geliştirmek için, literatürdeki gelişmeleri takip etmesi ve bu tür çalışmalara katkı sunması, zeytinyağı turizminin gelişimi ve kavramsal yapısının sağlamlaştırılması noktasında önem arz etmektedir.

Kaynakça
Agüera, F. O., Cuadra, S. M., López-Guzmán, T. & Morales, P. C. (2017). Study of Demand on the Olive-Oil Tourism Case of Andalusia. Cuadernos de Turismo, 39(39), 437-453.
Cankül, D. & Ezenel, E. (2018). Bodrum Yarımadası ve Zeytinyağı Turizmi: Uygulanabilirliği Açısından Swot Analizi ile Değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(3), 55-68.
Cehic, A., Mesic, Z. & Oplanic, M. (2020). Requirements for Development of Olive Tourism: The Case of Croatia. Tourism and Hospitality Management, 26(1), 1-14.
D’Auria, A., Marano-Marcolini, C., Cehic, A. & Tregua, M. (2020). Oleotourism: A Comparison of Three Mediterranean Countries. Sustainability, 12(21), 8995.
Di-Clemente, E., Campón-Cerro, A. M., Folgado-Fernández, J. A. & Hernández-Mogollón, J. M. (2021). Residents’ Attitude and Emotional Response to Oleotourism: A Case Study of Extremadura (Spain). Tourism Recreation Research, 1-14.
Folgado-Fernández, J. A., Campón-Cerro, A. M. & Hernández-Mogollón, J. M. (2019). Potential of Olive Oil Tourism in Promoting Local Quality Food Products: A Case Study of the Region of Extremadura, Spain. Heliyon, 5(10), e02653.
Greek Liquid Gold, (2021). https://www.greekliquidgold.com/index.php/en/. Erişim Tarihi: 28.10.2021. Hernández-Mogollón, J. M., Di-Clemente, E., Folgado-Fernández, J. A. & Campón-Cerro, A. M. (2019). Olive Oil
Tourism: State of the Art. Tourism and Hospitality Management, 25(1), 179-207.
Hwang, Y. & Quadri-Felitti, D. (2021). A Quest for the Healthy Lifestyle and Learning Experiences in Olive Oil Tourism. Journal of Tourism and Cultural Change, 1-17.
International Olive Oil Council, (2021). https://www.internationaloliveoil.org/. Erişim Tarihi: 27.10.2021.
López-Guzmán, T., Cañero Morales, P. M., Moral Cuadra, S. & Orgaz-Agüera, F. (2016). An Exploratory Study of Olive Tourism Consumers. Tourism and Hospitality Management, 22(1), 57-68.
Millán, G., Arjona, J. M. & Amador, L. (2014). A New Market Segment for Olive Oil: Olive Oil Tourism in the South of Spain. Agricultural Sciences, 2014.
Millán, G., Arjona-Fuentes, J. & Amador-Hidalgo, L. (2017). Olive Oil Tourism: Promoting Rural Development in Andalusia (Spain). Tourism Management Perspectives, 21, 100-108.
Millán, M. G., Pablo-Romero, M. D. P. & Sánchez-Rivas, J. (2018). Oleotourism as a Sustainable Product: An Analysis of Its Demand in the South of Spain (Andalusia). Sustainability, 10(1), 101.
Moral-Cuadra, S., Acero de la Cruz, R., Rueda Lopez, R. & Salinas Cuadrado, E. (2020). Relationship Between Consumer Motivation and the Gastronomic Experience of Olive Oil Tourism in Spain. Sustainability, 12(10), 4178.
Murgado-Armenteros, E. M., Parrilla-González, J. A. & Medina-Viruel, M. J. (2021). What Does the Olive Oil Tourist Value at The Destination? A Criterion for Olive Oil Tourism Segmentation. International Journal of Gastronomy and Food Science, 25, 100378.
Oplanic, M. & Cop, T. (2020). Olive Tourism: Understanding Visitors’ Motivations. Acta Turistica, 32(2), 141.
Parrilla-González, J. A., Murgado-Armenteros, E. M. & Torres-Ruiz, F. J. (2020). Characterization of Olive Oil Tourism as a Type of Special Interest Tourism: An Analysis from the Tourist Experience Perspective. Sustainability, 12(15), 6008.
Pulido-Fernández, J. I., Casado-Montilla, J. & Carrillo-Hidalgo, I. (2019). Introducing Olive-Oil Tourism as a Special Interest Tourism. Heliyon, 5(12), e02975.
Pulido-Fernández, J. I., Casado-Montilla, J. & Carrillo-Hidalgo, I. (2020). Understanding the Behaviour of Olive Oil Tourists: A Cluster Analysis in Southern Spain. Sustainability, 12(17), 6863.
Tregua, M., D’Auria, A. & Marano-Marcolini, C. (2018). Oleotourism: Local Actors for Local Tourism Development. Sustainability, 10(5), 1492.

Has aşçıbaşı Ahmet ÖZDEMİR olarak kaynak gördüğüm:
Sn. Eda ALPHAN'a "Zeytinyağı Turizmi Üzerine Yapılan Araştırmaların Sistematik Bir Derlemesi" isimli akademik çalışmaları için yürekten teşekkür eder mesleki yaşamlarında başarılar dilerim. Profesyonel gastronomik çalışmalarda mutlaka ihtiyacı olanlar tarafından örnek olarak dikkate alınacaktır.

Restoran Mutfağı Nasıl Kurulur?

Profesyonel Mutfaklarda Aşağıdaki Kaynak Olarak Gördüğüm Diğer Yazıları 'Da Okumak İsteyebilirsiniz...

* Genel Mutfak Bilimi Nedir?
* Profesyonel Mutfak Bölümleri Nelerdir?
* İyi Bir Mutfak Yönetiminde Verimlilik Nedir?
* Alakart ve Endüstriyel Mutfak Çeşitleri Nelerdir?
* Profesyonel Mutfak Çalışanlarının Özellikleri nelerdir?
* Otel ve Restoran Mutfak Organizasyonu nasıl yapılır?
* Modern Mutfak Üniteleri Nelerdir?
* Yönetici Mutfak Planlaması Nedir?
* Dünyada Mutfağın Tarihsel Gelişimi Nedir?
* Yiyecek–İçecek Departmanı Organizasyon Şeması nedir?
* Yeni Restoran Nasıl Açılır?
* Yeni Restoran Açarken En Çok Yapılan Hatalar Nelerdir?
* Yeni Restoran Konsepti Nedir? Nasıl Oluşturulur?
* Yeni Restoran Açarken Nelere Dikkat Etmeliyim?
* Uluslararası Gastronomi Danışmanlığı Nedir?
* Uluslararası Yiyecek Ve İçecek Danışmanlığı Alabilirmiyim?
* Şehrin En İyi Restoranlarına Nasıl Sahip Olabilirim?
* Şehrimde Kalıcı Bir Restoran Sahibi Olabilmek İçin Dikkat !!!
* Kesin Başarı İçin Restoran Danışmanlığı Almalımıyım?
* Dünyaya Örnek Olabilecek Yeni Restoran Projeleri Nelerdir?
* Yeni Restoran Açmak İsteyenlerin En Çok Sorduğu Sorular?
* Yeni Restoran Açarken Nelere Dikkat Etmeliyim?
* Yemek Fotoğraflarına Ve Yemek Stilistliğine Eleştirel Bir Bakış
* Gastronomi Araştırmalarında Yemeğin Kültürel Tarihi Nedir?
* Modern Mutfaklarda Sous Vide Pişirme Yöntemi Nedir?
* Profesyonel Mutfaklarda Pişirme Teknikleri Nelerdir?
* Günümüzde Fine Dining Restoranlarda Türk Mutfağının Yeri
* Yüksek Mutfak, Avangard Mutfak ve Rafine Mutfak Nedir?
* Parofesyonel Mutfaklarda Moleküler Gastronomi Konusundaki Görüşler Nelerdir?
* Profesyonel Otel Mutfağı Organizasyonu Nedir? Nasıl Yapılır?
* Gastronomi ve Mutfak Danışmanlığı & Kitchen Consulting
* Yeni Restoran Danışmanlığı & Restaurant Consulting
* Restoran Menü Danışmanlığı & Menu Consulting
* Yeni Restoran Konsept Tasarımı ve Danışmanlığı
* Yeni Restoran Mutfağı Nasıl Kurulur, Dikkat edilmesi Gerekenler Nelerdir?
* Yeni Restoran Menüsü Nasıl Yapılır?
* Yeni Restoran Konsepti Nedir? Nasıl Oluşturulur?
* Yeni Restoran Nasıl Açılır? How to Open a Restaurant?
* Yeni Restoran Açarken Nelere Dikkat Etmeliyim?
* Restoran ve Otel Düğün Menüleri (Örnek)
* Restoran ve Otel Menü Yönetimi Nedir?
* En iyi Ziyafet Menüleri Ve Protokol Hizmetleri Nedir?

*** Yukarıda belirtilmiş olan ve yazı içeriğindeki diğer etiketlenmiş konular ile ilgili alanlarda daha fazla bilgi ve gastronomi danışmanlığı alanında hizmet alanlarım içerisinde destek almak için iletişim bilgilerimden tarafım ile bağlantıya geçebilirsiniz. ***

Zeytinyağı Turizmi Üzerine Yapılan Araştırmaların Sistematik Bir Derlemesi


Türk Mutfağından Kaybolan Kerkük Yemekleri Nedir?

 Türk Mutfağından Kaybolan Kerkük Yemekleri Nedir? Ziyat AKKOYUNLU* Özet:  Bu makalede, Orta Asya’dan başlayarak Osmanlı’ya ve oradan da Ker...